قزوین از شهرهای پرخطر در پهنه‌بندی زلزله

به گزارش اخبار ساختمان، علی بیت‌اللهی دبیر کارگروه ملی مخاطرات زلزله و لغزش لایه‌های زمین و رییس بخش زلزله شناسی مهندسی و خطر پذیری مرکر تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در جلسه کارگروه تخصصی حمل و نقل، شریان های حیاتی، بلایای طبیعی، سیل و پدافند غیر عامل و همچنین جلسه کارگروه تخصصی زلزله و لغزش های زمین اداره کل راه و شهرسازی گفت: ایران کشوری لرزه خیز بوده و گسل‌های فراوانی نیز در آن وجود دارد و شهرهای کشور همگی دارای گسل هایی هستند که همه ساله زلزله های عجیبی در آنها به وقوع می پیوندد و تعدادی از این گسل ها در حریم شهرسازی قرار دارند.

وی بیان داشت: گسل‌ها در گذشته‌های دور مظهر وجود آب بوده اند به همین دلیل گذشتگان ما هر جا که آب بوده در اطراف آن مستقر شده اند.

رییس بخش زلزله شناسی مهندسی و خطر پذیری مرکر تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی بیان داشت: گسل ها در محدوده هایی تا عمق ۳۰ تا ۴۰ کیلومتری شکسته شده و در عمق ۶۰ تا ۷۰ متری نیز جا به جا می شوند، به همین جهت قدرت شکستن لایه‌های سنگی تا قطر ۱۰ متر را نیز دارند . جابجایی زمین در این ابعاد باعث ویرانی ساختمان ها می شود بنابراین در چنین زون هایی اجازه ساخت و ساز به هیچ عنوان نباید وجود داشته باشد.

دبیر کارگروه ملی مخاطرات زلزله همچنین بیان داشت: امروزه در بسیاری از کشورهای پیشرفته به منظور جلوگیری از خسارات ناشی از جنبش زلزله سخت گیری های بسیار جدی وجود دارد و اجازه هیچ نوع ساخت و سازی در محدوده گسل ها داده نمی شود و حتی در صورت عبور لوله های ارتباطی آن را به صورت زیک زاک و بر روی ریل ها قرار می دهند.

این مقام مسئول بیان داشت: ما مستنداتی در کشور داریم که اجرا نمی شود طبق آیین نامه حاکم بر ساخت و ساز و آیین نامه طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله در حریم گسل های اصلی، احداث ساختمان هایی با اهمیت بالا ممنوع است ساختمان هایی که از نظر میزان اهمیت کارکردی باید این اطمینان حاصل شود که پس از زلزله سالم مانده و به کار خود ادامه دهند.

بیت اللهی با اشاره به تهیه و تدوین آیین نامه طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله خاطرنشان کرد: براساس این آیین نامه مجوز ساخت هیچ ساختمان پرخطری مانند بیمارستان، پست برق، منابع آبی و سایر موارد در حریم گسل شهرها داده نمی شود و بر اساس مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری به مدارس و پمپ های بنزین نیز اجازه احداث در این حریم داده نشده است.

بیت الهی یادآور شد: طی یک سال و نیم گذشته تنها توانسته ایم حریم گسل در شهرهای تهران، تبریز، کرمان، کرج، مشهد و زنجان را تعیین کرده و به تصویب شورای تامین این استان ها نیز برسانیم در حالیکه این حریم باید در بسیاری از شهرهای کشور تعیین شود.

وی به میزان حریم پهنه گسل اشاره کرد و افزود: این میزان حریم در شهرهای مختلف متفاوت بوده تا جایی که در شهری مانند تبریز این میزان تا ۱۵۰ متر، کرج ۵۰۰ و مشهد ۳۰۰ متر بوده اما در شهری مانند تهران این میزان به یک کیلومتر هم می رسد.

بیت اللهی افزود: تهیه نقشه ای برای تعیین حریم گسل با توجه به نوع فعالیت گسل، نوع زمین و نوع طول فعالیت آن در حریم بسیار متفاوت است بنابراین باید در تهیه این نقشه و محاسبه ی پهنای حریم گسل دقت کافی داشته باشیم.

دبیر کارگروه ملی مخاطرات زلزله و لغزش لایه های زمین خاطر نشان کرد: قزوین در میان استانهای کشور در تراکم گسل و تراکم زلزله جایگاه ششم ، در پهنه بندی خطر زلزله پس از تهران دومین شهر پرخطر و از نظر شاخص لرزه ای بعد از مازندران دومین استان کشور محسوب می شود.

وی با اشاره به اینکه ۱۳ میلیون ساختمان کشور دارای اسکلت بوده و ۱۰ میلیون نیز فاقد اسکلت هستند افزود: قزوین از نظر نسبت ساختمان های اسکلت دار به بدون اسکلت قزوین وضعیت مطلوبی دارد و نسبت به مساحت استان و تراکم جمیعیت بالایی که دارد از نظر ساخت و ساز با توجه به آمارهای کشوری وضعیت نسبتا خوبی دارد.

این مقام مسئول گفت: به منظور تصویب مقررات ساخت و ساز بر حریم گسل و ضرورت اجرای آن، لازم است اطلاعات موجود جمع آوری شده و دو گروه کارشناسی تشکیل شود یک گروه زمین شناسی و ژئو تکنیک و یک گروه شهرسازی و سازه و سپس در دستور کار شورای فنی استان قرار گیرد تا مقدمات کار به سرعت انجام شود.

بیت اللهی یادآور شد: این در حالی است که در برنامه ریزی های خود در حوزه زلزله به مسایلی مانند اسکان موقت نیز باید توجه داشت تا جایی که براساس دستورالعمل های موجود باید ۱۰۰ هزار واحد آماده اسکان موقت در مواقع ضروری داشته باشیم.

ایلنا