نهضت ملی مسکن با خطر ریزش تقاضا رو به رو خواهد بود

به گزارش اخبار ساختمان، اگرچه از ظاهر آمارها چنین برمی آید که قبولی در نهضت ملی مسکن به دلیل بالا بودن حجم تقاضا باید رقابتی شود؛ اما واقعیت این است که بخش قابل توجهی از این متقاضیان اصلاً واجد شرایط اولیه دریافت مسکن دولتی هم نیستند و احتمالاً نهضت ملی مسکن با خطر ریزش تقاضای مؤثر رو به رو خواهد بود.

چگونه آمار متقاضیان نهضت ملی مسکن ریزش خواهد کرد؟

براساس آخرین آمارهای معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی، تعداد کل متقاضیان مسکن دولتی در سامانه جامع طرح های حمایتی مسکن به ۵.۳ میلیون نفر رسیده است که البته از این تعداد حدود ۱.۶ میلیون ثبت نام مربوط به متقاضیان رد شده در طرح اقدام ملی مسکن دولت دوازدهم است و پس از ادغام نهضت ملی مسکن و طرح اقدام ملی مسکن از آذرماه، وارد فهرست متقاضیان شده و آمار متقاضیان مسکن دولتی را بالا برده اند.

نکته قابل تأمل این است که لااقل در شهر تهران، بخش عمده متقاضیان ثبت شده برای نهضت ملی مسکن اصلاً واجد شرایط دریافت مسکن دولتی نیستند. اگر این وضعیت با ضریب کمتر در سایر مناطق کشور نیز مصداق داشته باشد، احتمال اجرای کامل نهضت ملی مسکن وجود ندارد.

به مسئله باید ناتوانی تعداد قابل توجهی از متقاضیان برای واریز آورده نقدی حدود ۱۵۰ میلیون تومانی را نیز اضافه کرد که عملاً بخشی از تقاضای بالفعل نهضت ملی مسکن را غیرفعال می کند.

ترقی آمارها با ادغام در طرح اقدام ملی مسکن

در آذرماه امسال و در شرایطی که فقط یک میلیون و ۸۰۰ هزار نفر در سامانه نهضت ملی مسکن ثبت نام کرده بودند، به‌دلیل تغییر برخی معیارها و شرایط دریافت مسکن دولت در این نهضت، شورای‌عالی مسکن رأی به ادغام دو طرح مسکن دولتی داد تا یک میلیون و ۶۰۰ هزار نفر از متقاضیان طرح اقدام ملی مسکن که در این طرح واجد شرایط نبودند نیز شانس مشارکت در نهضت ملی مسکن را پیدا کنند.

البته این افراد می توانستند با انصراف از ثبت نام قبلی در طرح اقدام ملی، دوباره در نهضت ملی مسکن ثبت نام کنند اما تشخیص وزارت راه این بود که با انتقال این افراد به نهضت ملی مسکن هم آمارهای ثبت نام به عدد قابل قبولی می رسد و هم زحمت متقاضیان کمتر می شود.

تغییر شرط مالکیت مسکونی در ۲ طرح مسکن دولتی یکی از دلایل اتخاذ این تصمیم بود چراکه در طرح اقدام ملی فقط متقاضیانی واجد شرایط شناخته می شدند که از سال ۱۳۸۴ به بعد سابقه مالکیت مسکونی نداشته باشند در حالیکه در نهضت ملی مسکن این شرط به سال ۱۳۹۵ تغییر کرد.

علاوه بر این در طرح اقدام ملی مسکن همه متقاضیان باید شرط پنج سال سابقه سکونت در شهر محل تقاضا را رعایت می کردند در حالیکه نهضت ملی مسکن برای این شرط نیز ضوابط جدیدی ابلاغ کرد و ضمن حذف شرط سابقه سکونت برای برخی متقاضیان، برای سایر متقاضیان نیز به یک تا سه سال کاهش یافت.

رشد ثبت نام در طرح نهضت ملی مسکن با حضور مشروط مجردها

در این میان چراغ سبز مشروط وزارت راه و شهرسازی به ثبت نام مردان مجرد بالای ۲۳ سال در نهضت ملی مسکن و تمدید چند باره مهلت ثبت نام در این نهضت باعث شد آمارها روند صعودی شدیدتری پیدا کنند و تعداد کل تقاضای ثبت شده به ۳۴ درصد بیش از تعداد واحدهای قابل احداث برسد.

البته وزیر راه و شهرسازی اعلام کرده است که سهمیه استان های دارای عملکرد مثبت در تأمین زمین برای اجرای طرح نهضت ملی مسکن افزایش می یابد؛ اما در مجموع به نظر می رسد پس از پایش اطلاعات متقاضیان، تعداد افراد واجد شرایط و مشتاق برای خرید مسکن دولتی به چهار میلیون نفر نرسد.

ترکیب متقاضیان مسکن دولتی

بررسی های اطلاعات معاونت مسکن وزارت راه نشان می‌دهد از مجموع پنج میلیون و ۳۴۱ هزار ثبت‌نام اعلام شده برای طرح نهضت ملی مسکن، ۱.۶ میلیون نفر از متقاضیان رد شده طرح اقدام ملی بوده اند و از مجموع سه میلیون و ۷۰۰ هزار ثبت نام انجام شده برای نهضت ملی مسکن نیز ۴۳۵ هزار و ۳۹۷ نفر را مردان مجرد بالای ۲۳ سال تا ۴۵ سال تشکیل می دهد.

با توجه به اینکه فرصت نام نویسی برای طرح نهضت ملی مسکن تا ۲۹ اسفند ادامه دارد همچنان افزایش تعداد ثبت نام ها محتمل است؛ اما آیا احداث چهار میلیون واحد مسکونی پاسخگوی این مقدار تقاضا خواهد بود؟

بررسی تجربه ثبت نام برای طرح اقدام ملی مسکن نشان می دهد که در آن دوره بدون تعدیل شرط دوره مالکیت مسکونی و سابقه سکونت در شهر محل تقاضا، کمتر از ۲۵ درصد متقاضیان واجد شرایط شناخته شدند و مابقی متقاضیان به دلایلی نظیر فرم جیم قرمز یا ثبت سابقه مالکیت مسکونی از سال ۱۳۸۴ به بعد، واجد شرایط مشارکت در طرح اقدام ملی مسکن شناخته نشدند.

حالا با تغییراتی که در شرایط دریافت مسکن دولتی اعمال شده، احتمالاً بخشی از این افراد واجد شرایط شناخته خواهند شد اما به نظر نمی رسد تعداد قابل توجهی از آنها راغب به مشارکت در مسکن دولتی باشند به خصوص که آمارها نشان می دهد از ۵۳۰ هزار متقاضی معرفی شده به پروژه های اقدام ملی مسکن نیز حدود نیمی از افراد اصلاً نسبت به واریز آورده نقدی و آغاز مشارکت اقدام نکرده اند.

نقشه نهضت ملی مسکن در تهران

بررسی آخرین آمارهای وزارت راه و شهرسازی حاکی است معادل ۱۱.۲ درصد از کل تقاضاهای ثبت شده برای مشارکت در مسکن دولتی مربوط به متقاضیان تهرانی است و نزدیک به ۶۰۰ هزار نفر در این استان برای مشارکت در نهضت ملی مسکن ثبت نام کرده اند و از این تعداد ۱۲۴ هزار نفر از آنها مربوط به مردان مجرد بالای ۲۳ سال و حدود ۱۱۷ هزار نفر مربوط به مالکان متقاضی استفاده از تسهیلات نهضت ملی مسکن برای نوسازی و ساخت مسکن است که به واسطه ثبت نام در این طرح می توانند تا سقف ۴۵۰ میلیون تومان در تهران برای احداث و نوسازی بنا تسهیلات بگیرند.

احداث چند صد هزار مسکن در اطراف پایتخت توجیه ندارد

نکته قابل توجه این است که پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی به نقل از خلیل محبت خواه، مدیرکل راه و شهرسازی استان تهران اعلام کرده است: تاکنون اطلاعات ۲۰۰ هزار نفر از تهرانی های ثبت نام شده در نهضت ملی مسکن پالایش شده که از این تعداد فقط ۶ هزار و ۸۱۰ نفر واجد شرایط اولیه در نهضت ملی مسکن بوده اند.

این یعنی تا اینجای کار کمتر از ۳.۵ درصد ثبت نام های تهرانی می توانند در پروژه های نهضت ملی مسکن تهران مشارکت کنند و عملاً برنامه ریزی های انجام شده برای احداث چند صد هزار واحد مسکن دولتی در شهرک های حومه پایتخت توجیهی ندارد مگر اینکه متولیان امر بخواهند به هر متقاضی فارغ از شرایط قانونی، یک واحد مسکونی اختصاص دهند.

بیشتر بخوانید: زمان تحویل واحدهای نهضت ملی مسکن مشخص شد

همشهری آنلاین