تنها راه برای ساماندهی بازار سیمان افزایش تولید است

علی اکبر الوندیان در گفتگو با خبرنگار اخبار ساختمان ضمن اشاره به این مطلب، اظهار داشت: صنعت سیمان ایران در حال حاضر در 300 روز کاری خود دارای حدود 90 میلیون تن ظرفیت عملیاتی است اما متاسفانه نتوانسته ایم از این ظرفیت به طور کامل استفاده کنیم و برای مثال در سال گذشته (1402) تنها 76 میلیون تن کلینکر تولید کردیم و از این میزان برابر آمار موجود در طی سال های اخیر در سال 1401 چیزی در حدود 60 میلیون تن در داخل کشور مصرف شده است و در سال 1402 نیز مصرف سیمان در داخل کشور با افزایش حدود 10 درصدی به 66 میلیون تن رسیده است.

دبیر انجمن صنفی صنعت سیمان ادامه داد: در سال 1402 به واسطه آرامشی که در بازار داخلی وجود داشت توانستیم حدود 13 میلیون تن نیز صادرات سیمان داشته باشیم که برای کشور ارزآوری خوبی داشته است اما با توجه به ناترازی انرژی در سال جاری ممکن است برخی از بازارهای صادراتی را از دست بدهیم که این موضوع نیز می تواند به این صنعت آسیب وارد کند.

وی همچنین گفت: با توجه به رکود اقتصادی ، ظرفیت صنعت سیمان کشور مازاد بر تقاضای کنونی داخل است؛ بنابراین باید شرایط به نحوی فراهم شود که مازاد تولید به صورت پایدار صادر شود، اما متاسفانه شاهد هستیم که در حال حاضر عوارض بر صادرات کلینکر 10 برابر افزایش یافته است. از طرفی هزینه های بندری برای این محصول نیز به شدت افزایش یافته است و همچنین برخی مواقع شاهدیم که مسئولان محلی با اتخاذ تصمیمات محلی مانع از صادرات مازاد این محصول می شوند که این موضوعات مانع از ایجاد بازارهای پایدار صادراتی برای این محصول می شود.

الوندیان درباره تاثیرات برق بر روند تولید سیمان کشور در طی سال های اخیر نیز توضیح داد: در سال های اخیر (از 1400 به 1401 و از سال 1401 به 1402) از نظر میزان تامین برق صنعت سیمان روند مثبتی را طی کرده ایم، در سال 1402 نیز مساعدت بسیار خوبی از سوی وزارت صمت و وزارت نیرو صورت گرفت و ما توانستیم رشد 10 درصدی تقاضای داخلی در سال 1402 را به راحتی تامین کنیم و برخلاف سال جاری، تابستان آرامی را طی کنیم و علی رغم افزایش مصرف سیمان در داخل کشور توانستیم تعهدات مربوط به بازارهای صادراتی را نیز حفظ کنیم.

دبیر انجمن صنفی صنعت سیمان ادامه داد: در سال جاری اما بر خلاف سال های اخیر مخصوصا از اوایل تیرماه در بحث تامین انرژی محدودیت های بسیاری برای صنعت سیمان اعمال شد و تنها چیزی در حدود 50 درصد تابستان سال گذشته برق دریافت کرده ایم و این در حالی است که روند تقاضا در صنعت سیمان رو به افزایش است و در حال حاضر نیز به واسطه کاهش تامین برق تاکنون 70 کوره در کارخانه های مختلف خاموش شده اند.

وی در ادامه افزود: نکته مهم دیگر نیز مربوط به هزینه های حمل و نقل است، چراکه با توجه به هزینه های سنگین حمل و نقل امکان تامین سیمان و یا کلینکر مناطق پرمصرف مانند تهران از سایر استان های دیگر وجود ندارد و این در حالی است که در برخی از استان های کشور به واسطه کاهش ساخت و ساز با مازاد تولید روبرو هستیم و هزینه های سنگین حمل و نقل نیز مانع جبران کمبود در استان های پرمصرف می شود.

الوندیان با بیان اینکه صنعت سیمان تنها چهار ماه در سال بدون محدودیت برق فعالیت می کند، توضیح داد: زمانی که موضوع ذخیره سازی در صنعت سیمان مطرح می شود باید اعلام کنیم که ما در صنعت سیمان تنها در ماه های فرودین، اردیبهشت و نیمه دوم شهریور تا نیمه اول آبان ماه می تواند از تمام ظرفیت خود در حوزه تولید استفاده کند و طبیعتا در این مدت امکان تولید و ذخیره کلینکر برای ماه های پرمصرف به خصوص در استان هایی مانند تهران که میزان مصرف بسیار بالاست وجود ندارد که باعث می شود بازار در برخی ماه ها دچار تنش شود.

دبیر انجمن صنفی صنعت سیمان ادامه داد: ناترازی برق علاوه بر کاهش میزان تولید هزینه های دیگری را نیز بر کارخانه ها اعمال می کند؛ برای مثال با خاموشی ناموقع کوره ها لایه های نسوز کوره که قیمت بالایی نیز دارد با خاموشی کوره ها و انقباضات کوره باعث ترک خوردن و ریزش این لایه ها می شود و تعمیر مجدد آن هزینه های سنگینی را بر کارخانه ها اعمال می کند.

الوندیان در پاسخ به خبرنگار ما مبنی بر اینکه منبع افزایش قیمت ها در بازار چه کسانی هستند و آیا قیمت ها در بازار واقعی هستند؟ توضیح داد: در حال حاضر با توجه به فصل تابستان ساخت و سازها افزایش یافته است و به همین دلیل میزان تقاضا برای سیمان نیز بسیار بالاست و طبعا ممکن است بازار نوساناتی داشته باشد، اما در همین شرایط و با توجه به قیمت هایی که در بازار گاها به کیسه ای 180 هزار تومان هم می رسید، در کارخانه های تولید سیمان به طور متوسط قیمت سیمان از کیسه ای 65 تا 85 هزار تومان بوده ؛ بنابراین علی رغم اینکه تقاضا در بازار افزایش یافت اما بخشی از این نابسامانی بازار سیمان توسط دلالان این حوزه صورت پذیرفت.

وی ادامه داد: البته باید این نکته را در نظر داشته باشیم که با ورود بورس کالا خوشبختانه روند قیمت گذاری سیمان و همچنین مسیر توزیع سیمان در بازار مشخص است و در این بخش امکان افزایش خارج از عرف قیمت ها وجود ندارد، اما مسئله اصلی که باعث نابسامانی بازار می شود مربوط به کف بازار است که نیاز به نظارت بیشتری بر آن وجود دارد.

دبیر انجمن صنفی صنعت سیمان با بیان اینکه افزایش تولید تنها راهکار ساماندهی بازار است، تاکید کرد: زمانی که تولید کاهش پیدا کند و بازار با کمبود روبرو شود بالطبع بازار رفتار غیرمنطقی از خود به نمایش خواهد گذاشت، اما کارخانه های سیمان سعی کرده اند تا نیاز بازار را تا حد امکان پوشش دهند اما در برخی موارد با توجه به اینکه برای برخی از مناطق محدودیت های زیادی را برای کارخانه های سیمان ایجاد می کنند؛ بنابراین قادر نخواهند بود که ۱۰۰ درصد نیاز بازار را تامین کنند که در ادامه ممکن است مشکلاتی را برای کوتاه مدت ایجاد کند.

الوندیان ادامه داد: با توجه به تجربه هایی که در سال های اخیر کسب کرده ایم باید تاکید کنیم که تنها راه برای ساماندهی به بازار افزایش تولید است و لازمه این موضوع نیز تامین انرژی پایدار برای کارخانه های سیمان است.

دبیر انجمن صنفی صنعت سیمان در پاسخ به این سوال که آیا برنامه ریزی خاصی انجام شده است تا در آینده با کمبود انرژی مشکلات تکراری برای بازار سیمان ایجاد نشود؟ نیز توضیح داد: تنها راهکار این است که کارخانه های سیمان در زمان نبود محدودیت مصرف انرژی با تمام ظرفیت فعال باشند و اقدام به ذخیره سازی سیمان و کلینکر کنند منتها الان آنقدر زمان بدون محدودیت برای کارخانه های سیمان کاهش یافته است (چهار ماه در سال) که متاسفانه این قابلیت از صنعت سیمان سلب شده است و امکان ذخیره سازی این محصول برای کارخانه ها متناسب با تقاضای بازارهای مناطق مختلف وجود ندارد.

وی همچنین گفت: تمام کارخانه های سیمان در کشور قادر هستند از گرمای خارج شده از دودکش ها برق تولید کنند اما متاسفانه به دلیل قیمت پایین سیمان قادر به سرمایه گذاری در این بخش نیستند و از این بخش نیز نمی توانند استفاده کنند.

دبیر انجمن صنفی صنعت سیمان درباره انتظارات فعالان صنعت سیمان از دولت چهاردهم نیز گفت: در حال حاضر شاید اصلی ترین چالش فعالان صنعت سیمان مربوط به ناترازِی انرژی است و از اینرو انتظار دایم که تمام بار ناتراژی انرژی به صنعت تحمیل نشود تا با افزایش تولید باعث ایجاد انگیزه برای سرمایه گذاری بیشتر در این صنعت شود.

الوندیان ادامه داد: کارخانجات سیمان پتانسیل بسیار قوی برای سرمایه گذاری دارند اما متاسفانه قیمت گذاری دستوری با وجود عرصه در بورس کالا در حوزه صنعت سیمان این صنعت را سرکوب کرده است و این در حالی است که در تمام کشورهای مبتنی بر بازار آزاد قیمت سیمان یک هفتم قیمت فولاد است و در کشور ما این نسبت یک به 30 است که باعث شده است سیمان از نظر قیمتی از تمام محصولات ساختمانی جا بماند.

وی در ادامه افزود: ترجیح ما این است که به جای دریافت یارانه انرژی، بتوانیم انرژی را به صورت پایدار و با قیمت واقعی دریافت کنیم و در طرف مقابل بتوانیم به قیمت واقعی نیز سیمان را بفروشیم و از آنجا که سهم سیمان در صنعت ساخت و ساز تنها دو درصد است این موضوع قطعا آسیبی به صنعت ساختمان نیز وارد نمی کند.

دبیر انجمن صنفی صنعت سیمان در پایان گفت: صنعت سیمان قابلیت تولید برق از گازهای خروجی دودکش ها و همچنین مصرف پسماندهای شهری (RDF) را دارد. از طرفی دانش توسعه سیمانهای نوین (سیمان های آمیخته) در کشور وجود دارد که علاوه بر کمک به بهینه سازی سوخت به استحکام سازه های بتنی کمک می کند و همه اینها نیاز به سرمایه گذاری دارد و انتظار صنعت سیمان از دولت توجه به قابلیت های این صنعت و فراهم کردن شرایطی است که با همکاری فعالان این حوضه، سرمایه گذاری صورت گیرد و در جهت تولید برق، افزایش تولید همراه با کاهش مصرف انرژی و پاکسازی محیط زیست گام برداریم.