الزام ساخت اتاق های امن یا پناهگاه برای ساختمان ها

به گزارش اخبار ساختمان، بامداد جمعه (۲۳ خرداد ۱۴۰۴) در پی حمله تروریستی رژیم صهیونیستی به ایران جمعی از فرماندهان ارشد نظامی، دانشمندان و افراد غیر نظامی به شهادت رسیدند و به این ترتیب جنگ تحمیلی آغاز شد. ایالات متحده آمریکا نیز بامداد روز یکشنبه (یکم تیرماه) به سه مرکز هسته ای فردو، نطنز و اصفهان تجاوز کرد.

بعد از ۱۲ روز تجاوز دشمن به کشورمان و پاسخ های کوبنده نیروی مسلح ایران به شرارت های آن، از صبح سه شنبه (سوم تیرماه) رژیم صهیونی مجبور به پذیرش آتش‌بس شد.

تجاوز رژیم صهیونیستی به خاک ایران اسلامی و جنگ ۱۲ روزه، با سربلندی مردم و نیروهای مسلح کشورمان پایان یافت، جنگی که دشمن صهیونی بر ما تحمیل کرد اما بار دیگر اتحاد و همدلی مردم ایران را به نمایش گذاشت و همین یکدلی و انسجام، پیروزی را برای ایران رقم زد.

یکی از مسائلی که در ایام جنگ ۱۲ روزه تحمیلی رژیم صهیونی علیه کشورمان خودنمایی کرد، لزوم پناه بردن مردم در زمان وقوع حملات هوایی به اماکن امن است. اماکنی که ضمن القای احساس امنیت به افراد و خانواده ها، از امکانات حداقلی برای سپری کردن دقایق و ساعات برخوردار باشد و مردم بتوانند در کوتاه ترین زمان ممکن خود را به این مناطق برسانند.

همچنین تجربه برخی کشورها درخصوص ساخت اتاق های امن در منازل مسکونی نیز از آن دست طرح هایی است که می تواند مورد تدقیق قرار بگیرد.

به نظر می رسد ساخت این اماکن امن و پناهگاه ها، نه فقط در زمان بروز حوادث انسان ساز همچون جنگ، بلکه در شرایط طبیعی کشورمان که منطقه ای لرزه خیز محسوب شده و طی سال های گذشته همواره مسئولان امر امکان وقوع زلزله را در شهری همچون تهران و دیگر مناطق بارها و بارها هشدار داده اند، امری واجب و لازم است.

موضوعی که گرچه طی سال های گذشته در ادوار مختلف بارها و بارها مورد تاکید قرار گرفت، اما هیچگاه رنگ و بوی اجرایی به خود نگرفته و در گذر ایام به فراموشی سپرده شد.

در این رابطه مهدی چمران رئیس شورای اسلامی شهر تهران به تازگی گفته است: ساختمان هایی که تعداد واحدهای آنها از یک حدی بیشتر است، مثلا ۵۰ واحد، حتما باید پناهگاه امن داشته باشند با امکاناتی که مردم بتوانند در آن زندگی کنند.

وی از تهیه طرحی در این زمینه برای ارایه به صحن شورای شهر تهران خبر داده و تاکید کرده است: در این طرح پیشنهاد شده پارکینگ هایی که سه طبقه یا بیشتر هستند، در شرایط غیرعادی به‌عنوان پناهگاه مورد استفاده قرار گیرند.

در این زمینه عضو هیات علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی اظهار داشت: در زمان هشت سال دفاع مقدس و جنگ با رژیم بعث عراق که حملات هوایی به تهران و دیگر شهرها را شاهد بودیم، موضوع پناهگاه سازی در کشور مطرح شد؛ طرحی که مسئولان عنوان می کردند، یک طرح موقت نیست و باید استمرار داشته باشد.

علی بیت‌اللهی با تاکید بر اینکه در پدافند غیرعامل یک نکته اساسی حفظ امنیت و جان ساکنان شهرهاست، گفت: متاسفانه پس از پایان جنگ تحمیلی که احساسات فروکش کرد، شاهد فراموشی این اقدام بودیم؛ به عبارتی بر این باورم که رفتارهای ما، رفتارهای ریشه دار، برپایه یک برنامه منظم، محکم و لازم الاجرا نیست.

وی افزود:‌ پس از آن با وقوع زلزله بم، تب ساخت اتاق ایمن در کشور بالا گرفت. به عبارتی این طور عنوان می شد که با توجه به اینکه ساخت ساختمان های مقاوم هزینه‌بر است، دست‌کم احداث یک اتاق ایمن که فاقد آوار بوده و امکان صیانت از جان انسان ها را داشته باشد، در دستور کار قرار گیرد؛ در این موضوع نیز شاهد بودیم با خوابیدن موج هیجانات و احساسات، این امر به فراموشی سپرده شد.

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی خاطرنشان کرد:‌ طی ۱۲ روز جنگ تحمیلی رژیم صهیونی، جای خالی چنین پناهگاه ها و اتاق های امنی در شهرها و مناطق مختلف کشور احساس شد.

بیت اللهی تاکید کرد:‌ در اهمیت این موضوع کسی شک و تردید ندارد، اما در جدیتِ اجرای این طرح ها با گذشت زمان باید مقاومت کرد.

وی ابراز امیدواری کرد درس هایی که از این جنگ آموختیم به باد فراموشی سپرده نشود و معتقدم علاوه بر موضوعات مرتبط با جنگ و دفاع و پدافند غیرعامل، چنین پناهگاه ها و اتاق های امنی برای مخاطرات طبیعی همچون زلزله در کشور لرزه خیزی همچون ایران مورد نیاز است.

بیت اللهی یادآور شد: در زمان جنگ تحمیلی هشت ساله، دستگاه هایی همچون وزارت کشور، وزارت دفاع، وزارت راه و شهرسازی، بنیاد مسکن هر یک حسب مورد به عنوان مسئول معرفی می شدند، اما از آنجایی که هیچگاه این برنامه اجرایی نشد، متولی آن هم نامشخص ماند.

ساخت پناهگاه ها یا اتاق های امن باید از نظر قانونی الزام آور شود

وی اظهار داشت: از منظر مدیریت بحران، دستگاه هایی همچون وزارت کشور، سازمان مدیریت بحران، سازمان پدافند غیرعامل و شهرداری ها در ساخت پناهگاه ها می توانند مسئولیت بر عهده بگیرند، اما به لحاظ قانونی باید این مهم الزام آور شود.

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی تاکید کرد: موضوع اصلی، عدم وجود قانون مشخص در زمینه احداث اتاق ها و ساختمان های امن و پناهگاه هاست و هیچ قانون مشخص و معین و قابل اندازه گیری در این زمینه نداریم.

وی گفت: در این زمینه شاید نیازی به قانون مجلس هم نباشد و حتی مصوبه دولت هم می تواند کافی باشد. در هر حال از آنجایی که این امر مهم، یک موضوع مستمر و زمان‌بر است، باید بر اساس قانون یا مصوبه دولت شکل بگیرد تا لازم الاجرا باشد و پس از آن بتوان دستگاه های متولی، ناظران، پیمانکاران و ... کار را مشخص کرد.

بیت‌اللهی با اشاره به قابل هشدار بودن برخی مخاطرات در کشور و فرصت زمانی برای افراد به منظور رسیدن به جاهای امن، گفت: در چنین شرایطی، از نظر اقتصادی و مهندسی ساخت پناهگاه ها به صرفه‌تر و موجه‌تر است؛ زیرا اماکنی عمومی بوده و هزینه های ساخت آنها کمتر خواهد بود.

وی اظهار داشت: برای شرایط جنگی، ساخت پناهگاه های چندمنظوره دارای توجیه است. همچون توسعه ایستگاه های زیرزمینی مترو (البته اگر با این دیدگاه احداث شوند) که امکان تامین امنیت، بهداشت، جمعیت پذیری و ... در آنها فراهم خواهد بود، می تواند در دستور کار قرار گیرد.

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی افزود: پناهگاه ها می توانند برخی امکانات زیرسطحی را در خود داشته باشند و در شرایط ضروری جنگی نیز مورد استفاده قرار بگیرند، همچنین در زمان وقوع زلزله یا وقوع پس‌لرزه ها قابل استفاده باشند.

وی همچنین با اشاره به ساخت اتاق های امن که در بسیاری کشورها نیز شاهد احداث آنها هستیم، یادآور شد: این اتاق ها فاقد آوار بوده و با دیوارهایی مستحکم با هدف سپری کردن ساعات و حتی روزهای بحرانی ساخته می شوند.

بیت‌اللهی گفت: این طرح باید ابتدا از نظر سازمان نظام مهندسی ساختمان مورد تایید قرار گیرد تا پس از آن بخشی از ساختمان در هر واحد به آن اختصاص داده شود. کارکرد این اتاق های امن در زمان وقوع زلزله و حوادث غیرمترقبه، ناگهانی و بدون هشدار اولیه است که افراد باید بتوانند در همان ثانیه های نخست عکس‌العمل نشان دهند.

وی در پایان تاکید کرد: ساخت اتاق های امن یا پناهگاه ها در هر صورت امری اجتناب ناپذیر و الزامی و در عین حال مفید است تا بتوان در زمان وقوع بحران هایی همچون زلزله، جنگ و ... کمک حال مردم باشد.

ایرنا