کاربرد محدود ظرفیت 30 میلیون تنی فولاد در صنعت ساخت و ساز

به گزارش اخبار ساختمان، احمد کرمی راد عضو هیئت مدیره انجمن سازه‌های فلزی در برنامه تهران بیست شبکه تهران گفت: در حال حاضر بسیاری از ساخت و سازها در کشور با بهره گیری از سازه های بتنی و فلزی ساخته می شود اما بر اساس آمار بیش از 95 درصد ساختمان های با بهره گیری از سازه های بتنی ساخته می شود و سازه های فولادی در اولویت دوم برای ساخت مسکن در کشور محسوب می شود.

وی ادامه داد: سازه های فولادی و بتنی، جزء سازه هایی هستند که در تمام کشورهای دنیا به عنوان سازه های استاندارد شناخته می شوند و این در صورتی است که در شرایط مناسب و استاندارد اجرا شوند، اما معمولا کشورهای مختلف با توجه به توانمندی ها و شرایط خاص موجود در این کشورها نسبت به انتخاب نوع سازه مناسب اقدام می کنند.

کرمی راد در ادامه افزود: متاسفانه در ایران استراتژی مناسب برای ساخت و ساز انتخاب نشده است و علی رغم اینکه از نظر علم مهندسی پیشرفت چشمگیری داشته ایم و نوع ساخت و سازها نیز به شکل ویژه ای به سمت ساختمان های پایدار حرکت کرده است اما پرسش اصلی اینجاست که چرا ما به سمت پیش ساخته سازی و صنعتی سازی حرکت نکرده ایم؟ چنانچه بتوانیم در این مسیر حرکت کنیم قطعا سازه های فولادی می تواند کمک کننده باشند.

عضو هیئت مدیره انجمن سازه‌های فلزی با بیان اینکه ما با توجه به موقعیت جغرافیایی که در اختیار داریم نسبت به سایر همسایه های خود در قله تولید فولاد هستیم، توضیح داد: با توجه به منابع مختلف طبیعی و زیرساخت‌های ایجاد شده در حوزه فولاد ما در رتبه برتر در سطح منطقه و دنیا را در اختیار داریم و در سال قبل (سال 1403) حدود ۳۰ میلیون تن فولاد خام توسط کارخانجات فولادی تولید شده اگر یک میلیون تن از این تولید به سمت تولید ساخت مسکن سرازیر شود سالانه ۲۰۰ هزار واحد مسکن را با بهره گیری از سازه های فولادی تولید کنیم.

وی ادامه داد: کارخانه‌های سازه های فولادی که در کلیه استان‌ها و با ظرفیت های مختلف وجود دارند حدوداً ظرفیت تولید چهار میلیون تن سازه های فولادی را در کشور دارند، اما با این وجود هنوز شاهد هستیم که استفاده از سازه های فلزی در سبد تولید مسکن قرار نگرفته است.

آیا ساختمان های با سازه های فولادی گرانتر از سازه های بتنی هستند؟

کرمی راد با بیان اینکه عموم ساختمان های موجود در شهرهای مختلف کمتر از هفت طبقه هستند، تصریح کرد: سازه های فولادی در مقایسه نقطه به نقطه تفاوتی بین یک تا یک و نیم میلیون تومان از سازه‌های بتنی گرانتر هستند اما مزیت هایی که سازه های فلزی دارند را قطعا سازه های بتنی نمی توانند داشته باشند.

وی با توجه به متوسط قیمت مسکن در شهر تهران که حداقل در ساختمان‌های نوساز که از 100 میلیون تومان نیز عبور کرده است این تفاوت قیمت بین دو سیستم سازه ای، عددی کمتر از دو درصد است و چنانچه مزیت های هر یک از این سیستم ها را بررسی کنیم، قطعا این اختلاف قیمتی قابل چشم پوشی خواهد بود و حتی می توانیم به این نتیجه برسیم که سازه های فولادی از سازه های بتنی ارزان تر نیز خواهند بود.

عضو هیئت مدیره انجمن سازه‌های فلزی ادامه داد: به طور کلی سازه های بتنی طول مدت اجرای بسیار طولانی‌تری نسبت به سازه‌های فولادی دارند و برای یک ساختمان هفت طبقه با سازه بتنی چیزی در حدود هشت ماه زمان لازم است تا سازه تکمیل شود، این در حالیست این ساختمان با سازه فولادی در عرض سه ماه قابل اجراست؛ از طرف دیگر میزان آلودگی های زیست محیطی در سازه های فلزی نسبت به سازه های بتنی کمتر است.

وی همچنین گفت: نکته دیگری که وجود دارد این است که سازه های بتنی معمولا در فصول مختلف سال اجرا می شوند و قطعا نمی توانیم انتظار داشته باشیم که کیفیت بتن های اجرایی در فصول مختلف سال با یکدیگر برابر باشند و این در حالی است که ساره های فلزی می توانند در محیط کارخانه ای و با رعایت استانداردهای لازم ساخته شوند و در پروژه ها مورد استفاده قرار بگیرند.

کرمی راد در واکنش به این موضوع که عنوان می شود سازه های بتنی استحکام بیشتری نسبت به سازه فلزی دارند، توضیح داد: قطعا این مقایسه درستی نیست و چنانچه شیوه های اجرایی بر اساس استانداردها اجرا شوند هر دو سیستم سازه ای از استحکام بسیار بالایی برخوردار هستند.

عضو هیئت مدیره انجمن سازه‌های فلزی همچنین گفت: متاسفانه در کلانشهرهایی مانند تهران به علت وجود برخی قوانین ترافیکی، عملیات بتن ریزی سازه های بتنی در شیفت سوم و بدون وجود نظارت لازم انجام می شوند و همین موضوع می تواند کیفیت این نوع از سیستم سازه ای را کاهش دهد.

مزیت های سازی فولادی در زلزله چیست؟

وی ادامه داد: در زلزله هایی که در ترکیه، بویین زهرا کرمانشاه و سایر نقاط در چند سال اخیر؛ ملاحظه شد که سازه های فولادی به جهت یکپارچگی و اتصالات و تولید در کارخانه ها که امکان رعایت استانداردها را دارند کمتر آسیب دیده اند.

کرمی راد همچنین گفت: همچنین متعلقات مربوط به ساختمان شامل نماها دیوارها در سازه های فولادی کمتر موجب ریزش شده اند البته در سازه های فولادی به دلیل امکان جوشکاری فلز به یکدیگر حتی می شود دیواره‌ها و نماها را به گونه ای طراحی کرد که در زمان زلزله ریزش اتفاق نیفتد.

عضو هیئت مدیره انجمن سازه‌های فلزی در ادامه گفت: از طرف دیگر با توجه به اینکه وزن سازه فولادی به طور متوسط در هر متر مربع ۷۰۰ کیلوگرم و در سازه بتنی یک تن است وزن کمتر باعث فروریزی دیرتر در زمان زلزله می شود و چنانچه آوار ساختمان نیز فرو بریزد، آسیب های کمتری را به دنبال خواهد داشت .

دکتر مهدی زاهدی رئیس مرکز پیش بینی زلزله استاد مرکز پژوهشگاه زلزله شناسی نیز در این باره گفت: مشاهدات ما در مناطق زلزله زده نشان می دهد که هر دو سیستم سازه ای در صورتی که به شکل درستی اجرا شده باشند می توانند مقاومت خوبی از خود در برابر زلزله نشان دهند و آسیب های کمتری نیز به دنبال خواهند داشت.

وی ادامه داد: بررسی ها نشان می دهد ساختمان هایی که در مقابل حرکت برشی زلزله و حرکات جانبی که عاملیت اصلی فروریخت ساختمان ها است مقاوم تر باشند، می توانند از بروز آسیب های بیشتر جلوگیری کنند. از اینرو ما در بسیاری از حوادث زلزله ای شاهد بوده ایم که آسیب های عمده ناشی از ریزش ساختمان ها بوده است و چنانچه اصول مهندسی به شکل مناسبی در ساخت و سازها رعایت شود قطعا شاهد کاهش آسیب ها و یا مرگ و میرها خواهیم بود.

آیا تکنولوژی تولید ساختمان در کشور ما تکنولوژی آب بری است؟

احمد کرمی راد گفت: سازه‌های بتنی سه برابر سازه های فولادی آب مصرف می کند و این در حالیست که در کارخانه های بتن سازی که عمدتا در حاشیه شهرها هستند از آبی استفاده می شود که به سادگی می توان از آن برای تامین آب شرب شهری استفاده کرد و یا سازه های بتنی که در شهرها ساخته می شوند عمدتا از آب شرب شهری استفاده می شود که این موضوع می تواند در تشدید بحث بحران بی آبی تاثیرگذار باشد.

وی ادامه داد: از طرف دیگر نیز حتی در زمان استفاده از بتن و یا بتن ریزی در پروژه ها برای نگهداشت بتن و عمل آوری بتن نیز از آب لوله کشی ساختمان ها که آب شرب است استفاده می شود که این آب تصفیه شده هزینه بالایی را برای دستگاه های حاکمیتی ایجاد می کند.

عضو هیئت مدیره انجمن سازه‌های فلزی همچنین گفت: در حال حاضر امکان استفاده از آب تصفیه شده فاضلاب برای ساختمان های بتنی و کارخانه های مرتبط به دو دلیل وجود ندارد: اول گران بودن هزینه تصفیه آب فاضلاب و دوم نکات مربوط به موارد بهداشتی در روند تولید بتن است که مانع استفاده از آب فاضلاب شهری در روند تولید و عمل آوری بتن می شود.

کرمی راد ادامه داد: در حال حاضر تفاوت مصرف آب در سازه های بتنی و فولادی برای ساخت 1000 واحد مسکونی چیزی در حدود یک میلیون لیتر است و در حالیکه ما سرمایه گذاری لازم برای تولید 30 میلیون تن فولاد را انجام داده ایم، لازم است که از این ظرفیت به شکل ویژه ای بهره ببریم.

وی ادامه داد: همانطور که ما در بسیاری از مسائل شهری اقدام به برنامه ریزی برای مدیریت شهری کرده ایم، در حوزه شهرسازی نیز بایستی تصمیمات ویژه تری اتخاذ کنیم و حداقل از ظرفیتی که در حوزه تامین سازه های فلزی و کمکی که می تواند به بحث افزایش کیفیت و سرعت ساخت و ساز و همچنین به کاهش مصرف آب داشته باشد استفاده کنیم.

عضو هیئت مدیره انجمن سازه‌های فلزی گفت: راهکار ایمن تر کردن ساختمان ها در سطح شهر در مقابل زلزله استفاده از سازه های فلزی و ارائه مشوق ها از سوی شهرداری ها به پیمانکاران کارفرمایان و مالکین است این کمک می تواند به صورت کم کردن هزینه های مجوزها از سوی شهرداری شهرداری باشد.
کرمی راد در پایان گفت: همچنین بانک ها می توانند در این حوزه با ارائه مشوق ها به ساختمان هایی که از سازه های فولادی استفاده می کنند در این حوزه رونق بیشتری ایجاد نمایند.