علت وجود نواقص ساختمانی چیست؟

به گزارش اخبار ساختمان، دکتر محمود گلابچی در این باره ادامه داد: جامعه معماری و شهرسازی نسبت به استانداردهای داخلی و بین‌المللی آگاهی دارد که اگر در نظارت و اجرای کیفیت دقت‌های بیشتری به عمل آید این استانداردها در کشور قابل اجرا است.

وی درباره‌ اجرای ضوابط ساخت و ساز در کشور گفت: استانداردهای جهانی و در کنارش استانداردهای ایران ضوابط مختلفی را در حوزه کیفیت طراحی، کیفیت ساخت و نحوه ساخت تعیین می‌کند که در ایران به آن مقررات ملی ساختمان می‌گوییم و دانشجویان در دانشگاه‌ها و مراکز علمی با آن آشنا می‌شوند و به‌آن دسترسی دارند.

این استاد دانشگاه که درجه‌ فوق دکتری خود را در رشته‌ سیستم‌های ساختمانی از دانشگاه لیدزانگلستان دریافت کرده است، افزود: در ایران به علت وجود الزامات صدور پروانه‌ی ساخت از طرف شهرداری و صدور گواهی‌نامه‌ی فنی برای مصالح و فرآورده‌های ساختمانی از طرف وزارت راه و شهرسازی ، اجرای این الزامات مانند استانداردهای مربوط به حریق و انرژی و غیره از مهندسان خواسته می‌شود.

بنیان‌گذار موسسه‌ی آموزش عالی معماری و هنر پارس ادامه داد: اما نقصی که باعث عدم تحقق این استانداردها می‌شود نظارت بر کیفیت اجرای آنها است که اگر سیستم نظارت بر ساخت، سیستم‌های کامل‌تر و دقیق تری باشند دچار اشکال در این زمینه نخواهیم شد.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه استانداردهای جهانی و استانداردهای داخلی مقررات ساختمان در کشور ما شناخته شده است، اظهار کرد: علت نواقصی که در برخی از بخش‌ها شاهد آن هستیم؛ عدم نظارت بر اجراست و از بعد دانش و اطللاعات علمی، کمبودی نداریم؛ همچنین جامعه نسبت به استانداردهای بین‌المللی آگاهی دارد که اگر در نظارت و اجرای کیفیت دقت‌های بیشتری به عمل آید این استانداردها اعم از استانداردهای داخلی و جهانی در کشور قابل اجرا است.

دیگر شاهد معماری اکولوژیک ومنطبق بر اقلیم نیستیم

گلابچی با بیان تأسف درباره‌ی تناسب معماری ساختمان‌ها با اقلیم شهرهای کشور، گفت: نه تنها در تهران بلکه در بسیاری از شهرهای ایران معماری با اقلیم آنجا هماهنگی ندارد که نمونه‌ی آن را می‌توان در مواردی مانند افتتاح پروژه‌های چند صد واحدی در جنوب کشور نام برد که با پروژه‌هایی در شمال یا غرب کشور که اقلیمی متفاوت نسبت به جنوب کشور دارند؛ دارای ظاهری یکسان است. بنابراین به اقلیم و منطقه‌ی ساخت توجهی نمی‌شود.

وی با بیان اینکه در مناطق مختلف کشور با وجود اقلیم ‌های متفاوت طرح های معماری یکسانی اجرا می‌شود، به معماری شمال کشور اشاره کرد که در گذشته بخاطر وجود رطوبت در این اقلیم قسمت زیرین خانه‌ها خالی و سقف به صورت شیروانی ساخته می‌شد و در مناطق جنوبی کشور به علت آب و هوای گرم دیوارهای خانه‌ها ضخیم، کوچه‌ها باریک و سایه بان ساخته می‌شد که اکنون شاهد این نوع طراحی‌ها نیستیم.

بنیان گذار موسسه‌ی آموزش عالی معماری و هنر پارس گفت: متأسفانه اکنون شاهد معماری اکولوژیک و مطابق بر اقلیم نیستیم و به اقلیم و شرایط آب و هوایی و مصالح مناطق مختلف توجه کافی نمی‌شود.

عدم نظارت و عدم اطلاع از گسل فعال علت ساخت در حریم گسل‌ها

این استاد دانشگاه درباره‌ی ساخت وساز در مناطق زلزله‌خیز و دارای گسل فعال نیز گفت: ما در حال حاضر شناخت نسبتا خوبی از وضعیت لرزه خیزی مناطق کشور داریم و به طور معمول در ضوابط شهرداری‌ این مورد وجود دارد که اگر بر روی گسل ساخت‌و ساز می‌شود یا باید شرایط خاصی را رعایت کنند و یا در حریم گسل ساخت‌و سازی انجام نشود.

وی با بیان اینکه به دلیل لرزه خیزی فلات ایران، ضوابط و قوانین به موضوع عدم ساخت در حریم گسل پرداخته‌اند؛ عدم نظارت و یا عدم اطلاع از گسل فعال در منطقه‌ی ساخت و ساز را علت اجرایی نشدن این ضوابط دانست.

مخالفت مطلق با نمای شیشه‌ای از نظر علمی پذیرفته نیست

گلابچی درباره‌ی استفاده از نمای شیشه‌ای در معماری گفت: نمی‌توان مخالفت مطلق با نمای شیشه‌ای داشت زیرا از نظر علمی پذیرفته نیست؛ برای مثال شیشه‌هایی که به صورت هوشمند میزان شفافیت آنها برای جلوگیری دید از بیرون تغییر می‌کند که می‌توان شیشه را به صورت مات و یا نقش‌دار تغییر داد و یا شیشه‌هایی که عایق گرما و حرارت هستند و حتی نباید نگران این موضوع بود که چون در منطقه‌ی زلزله خیز هستیم استفاده از نمای شیشه‌ای تهدیدی محسوب می‌شود زیرا امروزه با پیشرفت تکنولوژی شیشه‌هایی تولید می‌شوند که در صورت شکستن پرت نمی‌شوند.

وی با تاکید بر لزوم استفاده از نمای شیشه‌ای درمکان‌هایی که ضرورت دارد، افزود: در مکان‌هایی که نیاز به نور طبیعی بیشتر، شفافیت و دید مناسب به بیرون داریم؛ استفاده از نمای شیشه‌ای توصیه می‌شود که این به معنای توصیه‌ی مثبت به استفاده از نمای شیشه‌ای نیست؛ بلکه برای استفاده از آن نیاز به برنامه داریم.

در برخی موارد بلندمرتبه سازی به علاقمندی تبدیل شده است

بنیان گذار موسسه‌ی آموزش عالی معماری و هنر پارس درباره‌ی نحوه بلندمرتبه سازی‌ها گفت: بلندمرتبه سازی‌ها باید در مکان‌هایی که ضرورت دارد انجام گیرد برای مثال سازمانی نیاز به تمرکز فعالیت‌هایش در یک ساختمان دارد که با رعایت محاسبات می‌توان به بلندمرتبه سازی پرداخت بنابراین مطلقا نمی‌توان با بلندمرتبه سازی‌ها مخالفت کرد.

به گفته‌ی این استاد دانشگاه، در طرح تفصیلی شهر تهران، مناطقی از شهر که مناسب ساختمان‌های بلند هستند مانند مناطق یک،شش،۲۲ و بخش‌هایی از مناطق ۲ تعیین شده‌اند که ویژگی ساخت ساختمان‌های بلند را دارند ولی شاید در برخی موارد ساختن ساختمان‌های بلند تبدیل به علاقمندی شده است که ضرورتی ندارد.

وی با اشاره به بلندمرتبه‌سازی‌ها در دیگر کشورها اظهار کرد:در شهرهای دنیا طبق طرح تفصیلی شهرها، بلندمرتبه سازی در بخش‌های توسعه یافته‌ی شهر و یا مراکز شهرها انجام می‌شود ولی در ایران گاهی در خیابانی به عرض ۹ متر ساختمانی که بیش از ۲۰ یا ۳۰ طبقه دارد ساخته می‌شود و دسترسی به ساختمان را در بحث اطفای حریق یا رفت و آمد به آنجا به علت بار ترافیکی بالا مختل می‌شود.

گلابچی ضرورت ساخت ساختمان‌های بلند را داشتن حریم دانست و به گفته‌ی او به علت محدود بودن زمین در شهرهایی مثل تهران گاهی برای تمرکز فعالیت‌ها در یک ساختمان نیاز به ساخت ساختمان‌های بلند داریم.

وی ادامه داد: ایران دانش کافی برای طراحی و اجرا و مقاومت ساختمان‌های بلندمرتبه در برابر زلزله را دارد و به لحاظ علمی دچار کمبود نیستیم ولی نسبت به اینکه این ساختمان‌ها در کجا و با چه ضرورتی ساخته می‌شوند و در ساختش چه ملاحظاتی رعایت شود؛ باید مراقب باشیم.

سیمای شهرهایمان معرف معماری غنی ایران نیستند

این استاد دانشگاه درباره‌ی شرایط معماری در کشور گفت: معماری و شهرسازی در شرایط مطلوبی نیست و گاهی احساس می‌شود معماری ما معماری بدون مرز شده است یعنی نه اقلیم و نه ویژگی‌های محلی و نه مصالح بومی رعایت نمی‌شود بنابراین اکنون از معماری کشور رضایتی نداریم و دیگر سیمای شهرهایمان معرف معماری غنی و باشکوه سرزمین ما نیستند.

وی ادامه داد: در بسیاری از موارد دیگر شاهد ارزش‌های پایدار معماری ایران نیستیم.معماری در گذشته بخشی از افتخارات سرزمین ما بوده است. آثار معماری ما بخشی از تمدنمان را به جهانیان معرفی کرده است ولی امروزه اینگونه نیست؛ ما باید ارزش‌های معماری را بشناسیم؛ معماری ما معماری منطبق بر شرایط منطقه و اصطلاحا بوم‌آور بود، معماری ما پرهیز از بیهودگی داشت و منطبق بر اصولی بود که از انسان و ویژگی‌های انسان از آن استنتاج می‌شد.

این استاد دانشگاه افزود: ساختمان‌ها با نیازهای انسان و بر اساس کیفیت زندگی هر فرد در مناطق مختلف طراحی می‌شد؛ برای نمونه در یزد کوچه‌ها باریک بود تا عابران در سایه‌ی کوچه‌ها از گرمای شدید هوا دور باشند، در شهرهای جنوبی مثل اهواز و آبادان سایه بان ها، شبادان‌ها نشان‌دهنده‌ی توجه معماران به وضعیت و شرایط اقلیمی بود و یا در یزد و کاشان بادگیرها وجود داشتند که انرژی پاک را در ساختمان‌ها فراهم می‌کردند؛ ما ارزش‌های معماری را از دست داده‌ایم و باید با توجه به ویژگی‌ها و ارزش‌های معماری و کیفیت و وضعیت زندگی امروز یک طرح جدیدی برای معماری و شهرسازی خودمان اجرا کنیم تا همانند گذشته بتوانیم به معماری سرزمینمان افتخار کنیم.

وی با اشاره به تأسیس موسسه‌ی آموزش عالی معماری و هنر پارس برای تامین کمبود آموزش معماری در کشور، گفت: دانشگاه‌ها باید معماری مناسب کشور و شهرسازی مطلوب را به دانشجویان آموزش دهند و فعالیت‌های گسترده‌ای را در این راستای انجام دهند؛ به غیر از دانشگاه‌ها، سازمان‌هایی که نقش قانون گذاری دارند مانند وزارت راه و شهرسازی، نظام مهندسی و انجمن‌های تخصصی در حوزه معماری و شهرسازی باید درزمینه‌ی شناخت معماری ایران و چارچوب‌ها و ضوابط گام بردارند تا بتوانیم به معماری مطلوب دست یابیم.

گلابچی در پایان افزود: همچنین دستگاه‌های نظارت و اجرا باید تلاش کنند و با کنترل کیفیت اجازه‌ی اجرایی شدن معماری و شهرسازی که با اصول ارزش‌های پایداری معماری ایران مطابقت ندارد را ندهند و شرایط تحقق آموزشها و ضوابط را به صورت عملی در جامعه فراهم کنند تا بتوانیم به معماری و شهرسازی مطلوب که شایسته‌ی کشور ما است، دست یابیم.

ایسنا