بحران بزرگ در بازار مسکن دور از انتظار نیست

به گزارش اخبار ساختمان، آسیب های ناشی از تحریم های اقتصادی که علیه یک کشور شدت می گیرد، آثار خود را تنها در یک عرصه نشان نمی دهد. این تحریم ها در ایران نیز سالهاست در تار و پود اقتصاد تنیده‌ و سرنوشت تمام حوزه های آن را تحت تاثیر خود قرار داده است.

یکی از اصلی ترین این حوزه ها مسکن است که به ویژه از سال 1397، افزایش قیمت افسارگسیخته ای را تجربه کرده است. این تورم قیمتی نیز خود، عرصه مسکن را از چند بعد متفاوت تحت فشار گذاشته است، به گونه ای که در یکی از سیاه ترین دوره های خود به سر می برد.

اپیزود اول؛ تورم مسکن و ناامیدی مردم از صاحبخانه شدن

تورم صعودی مسکن طی سال های اخیر در حالی اتفاق افتاده که قدرت اقتصادی مردم، از آن، جا مانده است؛ در نتیجه مسکن برای تعداد زیادی از خانوارها در سراسر کشور تبدیل به رویایی دست نیافتنی شده است. به گونه ای که تعداد معاملات نسبت به ‌سال های گذشته افت چشمگیری را تجربه کرده است.

سیاستهای انقباضی دولت در سال 1402 نیز به این موضوع دامن زده است. بر اساس گزارش بانک مرکزی، تعداد معاملات از دی ماه 1401 تا شهریور 1402 حدود 75 درصد افت داشته است. کارشناسان می گویند ضربه ای که این رکود بر بدنه بازار مسکن وارد کرده، کاری تر از ضربه افزایش قیمت در سال های اخیر بوده است.

اپیزود دوم؛ رکود در معاملات مسکن و یاس سازندگان

قیمت مصالح ساختمانی و افزایش هزینه های ساخت مسکن در سال های اخیر، حاشیه سود انبوه سازان را کاهش داده است. این موضوع در کنار نبود مشتری و کاهش قدرت اقتصادی مردم باعث شد انبوه سازان عطای ساخت و ساز را به لقای آن ببخشند و خود را از این صنعت کنار بکشند.

در نتیجه اکنون بازار مسکن، هم از سمت عرضه و هم از سمت تقاضا با مشکل مواجه است و از هر سو که به آن نگریسته شود جز سیاهی رنگی نیست!

اپیزود سوم؛ رشد تورم در بازار اجاره و نگرانی مستاجران

قیمت مسکن علاوه بر تاثیری که بر عرضه و تقاضا دارد به طور مستقیم بر بازار اجاره نیز موثر است. تورم در این دو بازار، موازی با یکدیگر حرکت می کند و هرگاه سرعت قطار رشد قیمت در بازار مسکن شدت بگیرد، بازار اجاره را نیز به دنبال خود خواهد کشید.

آماری که به تازگی منتشر شده نشان می دهد، روند رشد اجاره بهای مسکن، هم در تهران و هم در کشور از «ورود بازار اجاره‌ به عصر جدید» حکایت می کند؛ سال گذشته هزینه اجاره نشین ها در کشور، نزدیک به 40‌ درصد (39.6 درصد) نسبت به سال 1401 افزایش پیدا کرد و در تهران نیز تورم اجاره، نرخ 52 را به ثبت رساند که هر دو نرخ، «رکورد رشد سالانه اجاره بها» در تاریخ ثبت آمارهای اجاره، محسوب می شود.

بر اساس آمارهای مورد اشاره، مشخصه اصلی این دوره از بازار اجاره مسکن که به صورت محسوس از اواخر دهه 90 –به طور دقیق از سال 99، یعنی دو سال پس ‌از شروع جهش قیمت مسکن- شکل گرفته، «پوست‌اندازی تورم اجاره» است.

در فاصله سال‌های 1397 تا پایان 1402، میانگین نرخ رشد سالانه اجاره بها در کشور سه برابر نرخ سال های 90 تا پایان 96 بوده است. در شهر تهران نیز همین شاخص یعنی میانگین تورم سالانه اجاره به چهار برابر قبل رسید. این در حالی است که با کوتاه شدن دست مردم از خرید خانه هر روز نیز به تعداد مستاجران در کشور افزوده می شود.

داده های مرکز آمار ایران نشان از آن دارد که از دهه ۳۰ خورشیدی نسبت مالکان مسکن به مستأجران به صورت مداوم در حال افزایش بوده است. این روند از دهه ۷۰ شیب نزولی گرفته و اجاره نشینی به سرعت رشد کرده است؛ تا آنجا که در حال حاضر نزدیک به یک سوم جمعیت کشور و بیشتر از نیمی از تهرانی ها مستأجر هستند.

کارشناسان پیش بینی می کنند در سال 1403 قیمت مسکن روندی صعودی را طی کند و در مقابل، تورم اجاره نیز مسیری افزایشی پیش رو داشته باشد.

حالا باید دید در آینده چه بر سر قشری خواهد آمد که دیگر با شرایط فعلی توانی برای خرید مسکن ندارند و در مقابل اجاره یک خانه حداقلی نیز هر روز برای آنها سخت تر می شود.

خبرآنلاین