دولت در اقتصاد نمره قبولی نمی گیرد

به گزارش اخبار ساختمان، کلید قفل بسته مسکن دست چه کسی است؟ متولی امر کیست؟ مشکلات اجاره بها، تملک،‌ مالیات بر خانه‌های خالی و نابسامانی در بازار قصه پر غصه‌ای است که این روزهای تبدیل به یک دغدغه عمومی شده است.

اما به تازگی مجلس یازدهم با ارائه طرح‌های جدید به این موضوع ورود کرد و از نمونه این طرح‌های می‌توان به طرح دوفوریتی مالیات بر خانه‌های خالی اشاره کرد.

بر اساس این طرح که در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید، واحدهای مسکونی واقع در شهرهای بالای ۱۰۰ هزار نفر جمعیت که به استناد سامانه ملی املاک و اسکان کشور (موضوع تبصره ۷ ماده ۱۶۹ مکرر این قانون) خانه خالی شناسایی شوند چنانچه بیش از دوازده ماه از پایان عملیات ساخت (برای واحدهای نوساز) یا بیش از شش ماه از آخرین نقل و انتقال یا آخرین زمان سکونت (برای واحدهای غیرنوساز) گذشته باشد، در سال نخست مشمول مالیاتی به ازای هر ماه دو برابر ارزش اجاری ماهانه ملک می‌شود که این مالیات در سال‌های بعد ۵۰ درصد بیش از سال قبل خواهد بود. این مالیات از سال دوم اجرا، مشمول تمام شهرها خواهد شد.

به موجب این طرح، تعیین ارزش اجاری ماهانه املاک براساس موضوع ماده ۵۴ این قانون صورت خواهد گرفت و سازمان امور مالیاتی مکلف است حداکثر سه ماه پس از تصویب این قانون و در سنوات آتی هر سال، ارزش اجاری املاک را به روزرسانی نماید. مالیات موضوع این ماده شامل هزینه‌ها و استهلاکات صدر ماده ۵۳ و معافیت‌های موضوع تبصره ۱۱ ماده ۵۳ این قانون نمی‌شود.

طبق طرح مذکور، وزیر راه و شهرسازی مکلف است حداکثر یک ماه پس از لازم‌الاجرا شدن این قانون، امکان برقراری پیوند میان کدملی اشخاص (یا کد شناسایی اتباع غیرایرانی) و کدپستی واحدهای مسکونی را در سامانه ملی املاک و اسکان به صورت خوداظهاری برای کلیه املاک (اعم از دارای سند رسمی، عادی و وکالتی) فراهم نماید.

همچنین کلیه اشخاص مکلف‌اند ظرف دو ماه، اطلاعات کدملی خود و کدپستی واحد مسکونی را (به همراه بارگذاری اسناد مثبته ملکی یا اجاری یا غیره) در سامانه وارد نمایند تا مشمول مالیات بر خانه خالی نشد. آن واحد مسکونی که سرپرست خانوار، کدملی افراد تحت تکلف خود را ذیل آن ابراز می‌کند، سکونتگاه اصلی خانوار به شمار می‌آید.

البته سرپرست خانوار به ازای همسر و هر فرد تحت تکفل بالای ۱۸ سال خود می‌تواند یک کدپستی دیگر نیز به عنوان سکونتگاه فرعی معرفی نماید که از مالیات موضوع این ماده معاف خواهد بود. برخورداری از معافیت منوط به ثبت اطلاعات در سامانه طی مهلت تبصره ۲ است.

هر چند شورای نگهبان پس از تصویب طرح مزبور، ایراداتی به آن وارد کرد اما بسیاری، این طرح را ابزار کمک کننده برای ساماندهی بازار مسکن تلقی می‌کنند.

نخستین ایراد شورای نگهبان به این قانون، نبود تعریف خانه خالی در ماده واحده مذکور (اصلاحیه ماده ۵۴ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم) است.

ایراد بعدی شورای نگهبان به این موضوع اختصاص دارد که مبنای محاسبه خالی بودن خانه‌های مشمول دریافت مالیات، از چه تاریخی است؟

یکی دیگر از ابهاماتی که به این قانون گرفته شده، در خصوص معافیت یک ساله انبوه سازان از فروش یا اجاره واحدهای مسکونی ساخته شده است؛ به این معنا که اگر سازنده‌ای عذر موجه در عدم تکمیل ساخت و ساز واحد مسکونی نوساز به مدت یک سال از زمان صدور پروانه ساخت داشت، آیا باز هم مشمول مالیات می‌شود یا خیر؟

همچنین شورای نگهبان، دو برابر بودن رقم مالیات اشخاص حقوقی خصوصی نسبت به اشخاص حقیقی خصوصی را مخالف بند ۹ اصل ۳ قانون اساسی دانسته است.

از دیگر ایرادات شورای نگهبان به این مصوبه مجلس، خلاف موازین شرع بودن قید اطلاق (همه‌گیری) شمول مالیات بر خانه‌های خالی به همه دارندگان واحدهای مسکونی خالی است که بعضاً ممکن است به دلایل موجه، امکان به فروش رساندن یا اجاره دادن واحد مسکونی خالی خود را نداشته‌اند.

شورای نگهبان، اصل اخذ مالیات بر خانه‌های خالی را در شرایط عادی بازار خلاف موازین شرعی (اصل احترام به مالکیت خصوصی اشخاص) می‌داند؛ بنابراین قانون مذکور برای شرایط خاص است که بازار با کمبود واحد مسکونی مواجه شده و لذا این ایراد را به مصوبه مجلس وارد دانسته که قید «ضرورت» و دائمی نبودن این مصوبه می‌بایست در ماده واحده مذکور گنجانده شود.

همچنین وجود ایراد احتمال امنیتی بودن الزام همه شهروندان به درج اطلاعات خود در سامانه املاک و اسکان برای اشخاص با شرایط خاص و موارد دارای جهات امنیتی نیز در نامه شورای نگهبان به نمایندگان مجلس دیده می‌شود.

تشخیص وجود ایرادات دیگری چون عدم توجه به واحدهایی که به عنوان کاربری مسکونی شناخته می‌شوند ولی کاربری دیگری دارند یا اینکه آیا کلمه خانوار، خانواده‌های تک نفره را هم در بر می‌گیرد یا خیر؟، از سوی شورای نگهبان در مصوبه اصلاح قانون مالیات بر خانه‌های خالی دیده می‌شود.

شورای نگهبان در این نامه خواستار تعیین تکلیف واحدهای مسکونی‌ که به عنوان موقت به زائران یا گردشگران داده می‌شود و به مالکیت یا اجاره شخص خاصی در نمی‌آیند، شده است.

البته تعدادی دیگر از نمایندگان از جمله پاک‌فطرت نماینده مردم شیراز در مجلس نیز به این طرح ایرادات کارشناسی به طرح مزبور وارد می‌کنند.

پاک فطرت که عضو کمیسیون عمران یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی است، معتقد است، این سوال مطرح است که هدف از دریافت مالیات از خانه خالی چیست؟ برای خانه نوساز اجاره با هزینه ساختمان نمی ارزد، انسان ها دنبال سود هستند پس باید مالیات همه جانبه باشد ممکن است کسی خانه نداشته باشد و در یک خانه لوکس مستاجر باشد اما چند خودرو لوکس همزمان داشته باشد.

با علیرضا پاک فطرت در این خصوص و به صورت کلی درباره بحث مسکن به گفت‌وگو نشستیم که مشروح آن از نگاهتان می‌گذرد:

ساختار مجلس باید اصلاح شود

وی اظهار داشت: مجلس یازدهم از نمایندگان انقلابی تشکیل شده است این تعداد نیروهای وفادار به انقلاب نسبت به چند مجلس اخیر بی سابقه است. حداقل دوسوم نمایندگان مقید و پای کار هستندو تا پای جانشان پای نظام ایستاده اند اما روند مجلس و ساختار آن انقلابی نیست و ساختار مجلس باید اصلاح شود.

پاک‌فطرت افزود: ساختار کنونی مجلس شبیه مجالس قبل است، یعنی نحوه اداره صحن علنی، تعداد جلسات، نوع علنی بودن مجلس، نوع تصویب طرح هاهیچ فرقی با دوره های قبل ندارد.

مجلس انقلابی، طرح‌های انقلابی می‌خواهد

نماینده مردم شیراز در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: مجلس اگر می خواهد انقلابی باشد باید طرح های انقلابی بیاورد، نحوه اداره مجلس باید اصلاح بشود، پس باید آیین نامه داخلی مجلس را اصلاح کرد.

وی در ادامه عنوان کرد: چهار ساعت جلسه علنی پشت سرهم واقعا سخت است، نمی شود نمایندگان را کنترل کرد، شاید اگر این چهار ساعت کوتاه کنیم و یک ساعت وسط آن را آزاد بگذاریم می توانیم طرح ها و لوایح را بهتر پیگیری کنیم.

پاک فطرت همچنین خاطرنشان کرد: به نظر من جلسه علنی باید باشد اما دوربینی نباشد وقتی جلسه دوربینی شد من نماینده شاید جور دیگه صحبت کنم و حتما می‌خواهم رای ام را نشان بدهم، این بعضی نمایندگان سیستم مجلس را بهم می زنند اما در کل در این مجلس نماینده‌ها انقلابی، دو سوم نمایندگان توانمند، اما ساختار مجلس انقلابی نیست.

این عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی معتقد است: این طرح مالیات بر خانه‌های خالی انقلابی نیست، تفکر انقلابی تفکر خفه ای نیست بلکه تفکر باز است.

وی عنوان کرد: کشور نه تنها با این طرح ها درست نمی شود بلکه بدتر هم خواهد شد، اگر ما فقط به بحث مسکن بپردازیم این سرمایه به حوزه‌های دیگر انتقال پیدا می کند و باعث آشفتگی بازار می شود.

متولی گرانی خود دولت است

عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: متولی گرانی خود دولت است امروز طلا، ارز، خودرو و تمام اقلام دست دولت است؛ من و شما که این چیزها را نداریم عدم مدیریت در این سه مورد بر قیمت تمام شده مسکن تاثیر می گذارد.

وی افزود: قیمت تولید مسکن در کشور ما به طلا و ارز باز می گردد.کسی به نوسان و رشد قیمت مصالح توجه نمی کند برای نمونه قیمت فولاد در ایران از متوسط جهانی بیشتر است برای مدیریت بازار به این موضوعات باید توجه داشت.

پاک فطرت گفت: مسکن هم جزو تولید است و شامل شعار جهش تولید می شود، ما نباید کاری کنیم که سرمایه از بخش مسکن به جاهای دیگر از جمله طلا، ارزو غیر حرکت کند، اتفاقا خوب است در کشور 10 درصد مسکن اضافه تر وجود داشته باشد.

نماینده مردم شیراز در مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: من اعتقادی ندارم اینها مسکن اضافه است چون ممکن است سیلی یا زلزله ای بیاد ما به این مازاد مسکن نیاز داشته باشیم به جای مسکن مازاد و خالی باید از مسکن لوکس مالیات گرفت.

وی اظهار داشت: هرکسی بیشتر از پنج واحد داشته باشد مالیات آن را دریافت کنند شاید یک سرپرست خانوار بخاطر شرایط زندگی از چند واحد همزمان استفاده می کند مسکن احتکار شده در اختیار دولت و بانک‌ها است.

مالیات همه جانبه باشد

پاک فطرت با طرح این سوال که هدف از دریافت مالیات از خانه خالی چیست، بیان کرد: برای خانه نوساز اجاره با هزینه ساختمان نمی‌ارزد؛ انسان ها دنبال سود هستند پس باید مالیات همه جانبه باشد ممکن است کسی خانه نداشته باشد و در یک خانه لوکس مستاجر باشد اما چند خودرو لوکس همزمان داشته باشد.

وی خاطرنشان کرد:‌ اگر بخواهیم از مسکن مالیات بگیرم و از دیگر سرمایه های مولد مالیات نگیرم سرمایه از بخش مسکن خارج می شود وصنایع مثل سیمان، گچ، فولاد ازتضعیف تولید مسکن ضرر می کنند.

پاک فطرت عنوان کرد: در وین اتریش 25 درصد خانه ها مربوط به شهرداری است و شهرداری به جای تراکم فروشی این خانه را به مردم اجاره میدهد و از درآمد آن شهر را می چرخاند.

این نماینده مجلس یازدهم تصریح کرد: متوسط قیمت خانه‌های اجاره ای شهرداری 20 درصد کمتر از بازار شهر است و اتفاقا خانه هارا به کسانی اجاره میدهند که نیازمند هستند.

مجلس باید اقتصاد کل کشور را اصلاح کند

وی ادامه داد: مجلس باید کارهای کلان انجام بدهد باید به فکر اشتغال جوان ها باشد، اقتصاد کل کشور را اصلاح کند.

«آخوندی» چند سال کشور را علاف کرد و هیچ مسکنی نساخت

پاک فطرت گفت: ما در دوره قبل وزیری داشتیم که اعتقادی به مسکن مهر نداشت و چند سال کشور را علاف کرد و هیچ مسکنی نساخت، شعار هم داده شد در مورد مسکن احتماعی و کاری پیش نرفت.

لزوم تقویت بعد نظارتی مجلس

وی به تقویت بعد نظارتی مجلس نیز اشاره کرد و گفت: این مسئله به قوی تر شدن و در راس امور بودن مجلس کمک می کند و می تواند این دست وزرا را با این عملکرد توبیخ کند.

پاک فطرت افزود: مجلس امروز خیلی ملی نیست و نمایندگان بیشتر محلی فکر می‌کنند، مجلس محله ای شده است تا مجلس ملی در اکثر مواقع نماینده بیشتر به حوزه انتخابیه خودش فکر می کند ماباید یک مجلسی داشته باشیم که حداقل 100 نماینده در آن ملی فکر کنند، یعنی اعتقادی به زبان، نژاد، محل و قومیت نداشته باشند.

مجلس امروز خیلی ملی نیست

عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: تمامی مجالس در این یازده دوره انقلابی بودند یک تعداد کمتر از 20 تا 30 نماینده در هر دوره از خط خارج بودند اما در کل روند مجالس انقلابی بود البته 20 تا 30 نفر می توانند مجلس را بد نام کنند.

وی گفت: مجلس اهرم و مکانیسم درستی برای نظارت ندارد، باید مکانیسم مجلس در بحث های نظارتی اصلاح شود نماینده ها در مسائل خورد گیر کردند اکثر مراجعه کنندگان به نمایندگان مشکل مالی و اشتغال دارند، نظارت اصلی بر روی بودجه است در بودجه هم عدالت رعایت نمی شود و تخصیص ها نسبت به استان ها فرق دارد.

سیستم های نظارتی درست مکانیسم نظارتی می‌خواهد

پاک فطرت با یادآوری این مطلب که سیستم های نظارتی درست مکانیسم نظارتی می‌خواهد، گفت: مجلس چه نظارتی بر روی بورس دارد؟ فردا اگر مشکلی برای بورس پیش آمد نمی گویند آقای نماینده شما چکار کردی، اگر بخواهیم کشور را اصلاح کنیم باید مجلس در راس امور قرار گیرد.

هر رئیس جمهوری که آمده قدرت پول ملی را یک سوم کرده است

وی در بخش دیگری از سخنانش تصریح کرد: هرمسئولی گفت من دارم خوب کار می‌کنم باید ببینیم برای حفظ قدرت پول ملی چه قدمی برداشته است تا الان هر رئیس جمهوری که آمده قدرت پول ملی را یک سوم کرده و مسئولیت خود را تحویل داده است، آن کسی که می گوید علی برکت الله قدرت پول ملی به یک دهم کاهش داده است و یک ساختار شکنی کرده است.

پاک فطرت همچنین درباره عملکرد دولت یازدهم و دوازدهم افزود: مجالس نسبت به عملکرد دولت نظارت خوبی نداشتند. ماهم درست کار انجام ندادیم هیئت رئیسه مجلس باید توضیح بدهد وصول طرح تعدادی از نمایندگان که سوال از رئیس جمهور را امضا کردند چه شد.

آقای روحانی! گرای بد به شما می‌دهند

وی اضافه کرد: ما از رئیس جمهور خواستیم در جمع نمایندگان بیاید و طبق قانون نسبت به سوالات پاسخ بدهد، هدف از سوال استیضاح روحانی نبود ما می خواهیم کمک کنیم و بگویم آقای روحانی در استفاده از مشاورین اقتصادی که کمک حال شما هستند تجدید نظر کنید این مشاورین گراهای بد به شما می دهند.

نماینده مردم شیراز در مجلس شورای اسلامی در خاتمه سخنانش خاطرنشان کرد: دولت نمره قبولی در اقتصاد نمی گیرد به عنوان یک شهروند نه بعنوان یک نماینده به دولت نمره مردودی می دهم عملکرد ضعیف درحوزه اقتصاد به حوزه اشتغال بر می گردد و عدم حل مسئله اشتغال مشکل ازدواج جوانان را با مشکل مواجه و معضل فرهنگی ایجاد می کند.

فارس