اصول گچ کاری ساختمان چیست؟

به گزارش اخبار ساختمان، گچ کاری جز کارهای اولیه در طراحی داخلی ساختمان محسوب می شود. برای اینکه بتوانید هر کار تزئینی را روی دیوارها و سقف خانه و ساختمان انجام دهید باید این سطوح گچ کاری شده باشد. هرچند گچ کاری ساختمان مهارت ساده‌ای نیست؛ ولی شما هم می توانید این مهارت را با مطالعه و تجربه کسب کنید.

گچ ساختمانی چگونه تهیه می شود؟

گچ مورد نیاز برای ساختمان سازی پس از پختن و آسیاب نمودن سنگ گچ حاصل می شود، لازم به ذکر است که سنگ گچ از مصالح بسیار مهم و کاربردی صنعت ساختمان سازی بوده که در ردیف پنجم جدول تناوبی قرار گرفته است.

اگر با این ماده برخورد داشته باشید متوجه نرمی بیش از حد آن خواهد شد، به طور کلی سنگ گچ از مواد معدنی بسیار نرمی است با فرمول CaSo4, 2H2O به رسمیت شناخته می شود.

جالب است بدانید که گچ پس از استخراج از معادن آهک درون کوره های مخصوصی قرار خواهد گرفت که در درون کوره تا دمای 180 درجه سانتی گراد به آن ها حرارت می دهند تا بیش از نیمی از مولکول های آب تبلورشان را کم کم از دست بدهند تا در نهایت به عنوان یکی از مهم ترین مواد موجود در صنعت ساختمان سازی مورد مصرف قرار گیرند.

گچکاری ساختمان چیست؟

همانطور که می دانید گچکاری اقدامی است که در ساختمان سازی صورت می‎ گیرد. در واقع پس از تکمیل آجرچینی دیوارها و همچنین تکمیل سقف، ساختمان سازان به سراغ گچ کاری می روند. در واقع پوشاندن دیوارها با گچ، ساختمان را برای سکونت آماده می کند.

همچنین خوب است بدانید که گچ کاران مجرب و کاربلد توسط گچ ساختمانی تزئینات زیبا و منحصر به فردی را روی دیوارها پدید می آورند که به این اقدام گچبری گفته می شود. برای شروع گچ کاری ساختمان معمولا لوازم زیر لازم است:

-  پودر گچ

-  آب

-  سطل بزرگ و چوب

-  اسفنج، سنباده، قلمو، Trowl

-  نردبان

-  چاقو

این لوازم ممکن است به پیشنهاد گچ کار کم و یا اضافه شوند. بنابراین لیست نهایی لوازم گچ کاری معمولا توسط گچ کار تعیین می شود.

نحوه مخلوط کردن گچ برای گچ کاری چگونه است؟

اولین مرحله برای گچ کاری ساختمان، مخلوط کردن گچ است. قطعا مخلوط کردن آب و گچ در ابتدا کار ساده ای به نظر می آید؛ اما این فرآیند ترفندهای خاص خودش را دارد که برای یک گچ کاری صحیح و اصولی باید انجام شود.

باید گچ را به آب اضافه کنید؛ در این صورت کنترل بیشتری روی میزان گچ مصرفی خواهید داشت. برای افزایش کیفیت گچ کاری از آب شیرین استفاده کنید و گچ را به آرامی به آن اضافه کنید. مخلوط آب و گچ را باید خوب هم بزنید تا گچ گلوله نشود و در مخلوط نهایی هم حبابی ایجاد نشود.

توجه داشته باشید که باید از مخلوط آب و گچ باید سریع استفاده کنید؛ در غیر این صورت خشک و به ملات مرده تبدیل می شود؛ بنابراین اگر می خواهید مقدار زیادی گچ تهیه کنید، آن را با پلاستیک بسته بندی کنید.

نکات کاربردی مهم در مورد نحوه گچ کاری

*  گچ دارای دو ویژگی عمده است: زودگیر بودن و ازدیاد حجم به هنگام سخت شدن. که این خصوصیات راهکارهای ویژه ای را برای کار با گچ می طلبد.

*  گچ در برابر آب و رطوبت مقاومت ندارد و از این لحاظ بسیار ضعیف عمل می کند. بنابراین از این مصالح نباید در فضاهای مرطوب استفاده شود.

*  گچ نسبت به سایر مصالح ساختمانی سرامیکی سبک تر است و این یک مزیت محسوب می شود.

*  گچ به سرعت با آب واکنش داده، متبلور و سخت می شود. به علت اینکه سرعت گیرش آن بسیار زیاد است، کار کردن با آن دقت زیادی را می طلبد و باید به میزان مناسب ملات گچ را تهیه کرد.

*  برای کندگیر کردن گچ، می توان با ورز دادن زیاد و افزایش میزان آب این کار را انجام داد. به این ملات گچ کشته می گویند و برای پوشش نهایی در سفیدکاری دیوارها به کار می رود. (پودر گچ را باید روی آب پاشید تا تمام ذرات گچ در مجاورت آب قرار گیرند .)

*  باید در نظر داشت هنگام کار با ماله، حتماً باید آن را به صورت مورب نسبت به دیوار قرار داد.

*  گچ هنگام گیرش یک درصد افزایش حجم می دهد بنابراین هیچگونه سوراخ و منفذی باقی نمی گذارد و یک سطح صاف و بهداشتی را ایجاد می کند.

*  هنگام استفاده از گچ باید در نظر داشت که گچ فلزات را سولفاته می کند بنابراین فلزات نباید در تماس مستقیم با گچ باشند.

*  باید توجه داشت که مقاومت گچ به مقدار آب موجود در آن و همینطور دمای زمان گیرش، بستگی دارد.

*  وجود گچ در خاک محل اجرای پروژه (حدود بیش از چهار درصد) سبب ایجاد مشکلات عمده ای در ساخت و ساز و کاهش عمر مفید سازه می شود.

*  پاشیدن گچ بر روی سطح کار به روش سنتی، ضایعات زیادی را در بر دارد. به همین منظور می توان از گچ پلیمری استفاده کرد که علاوه بر داشتن مزیت هایی بسیاری که دارد از هدر رفتن گچ نیز جلوگیری می کند.

*  در صورت استفاده از خاک در ملات، باید به نسبت گچ و خاک توجه کرد. این نسبت می تواند از نصف تا دو برابر گچ باشد. که این میزان به قدرت گچ و زودگیری گچ بستگی دارد، هرچقدر گچ زودگیرتر باشد به خاک بیشتری نیاز دارد.

*  باید در نظر داشت که با مقدار ۴۰ کیلوگرم گچ (وزن تقریبی هر کیسه) می توان حدود ۲.۸ متر مربع مساحت یک دیوار را گچ و خاک و برای نازک کاری و پوشش نهایی حدود ۱۲ متر مربع را گچ کاری کرد.

*  برای تهیه گچ کشته باید به این نکته توجه کرد که حتماً از گچ نرم و بسیار ریز استفاده شود وعمل هم زدن باید ۱۰ تا ۱۵ دقیقه ادامه یابد.

*  در گچبری فضاهای داخلی، برای کسب نتیجه مطلوب باید از بهترین نوع گچ و ابزار استفاده کرد.

مزایا و معایب گچ کاری

از مزایای گچ کاری می توان به قیمت مناسب، سفید بودن رنگ که برای دکوراسیون و ترکیبات دیگر بسیار مناسب است، خاصیت شکل پذیر بودن گچ، در دسترس بودن مصالح، مقاومت مناسب کششی و فشاری و زمان کمی که برای اجرای پروژه های گچکاری نیاز است، اشاره کرد.

علاوه بر این موارد، زمانی که گچ در حال خشک شدن است افزایش حجم دارد که ترک ها و حفره ها را می پوشاند و برای مواردی که می خواهید جلوی نفوذ حشرات را از حفره های ریز بگیرید، گچ کاری ساده بسیار مناسب است.

یکی از خواص بسیار خوب گچ مقاومت آن در برابر آتش است. ساختارهای گچی دو تا سه ساعت در برابر آتش دوام می آورند. علاوه بر تمام این موارد 60 تا 70 درصد، یک اتاق گچکاری شده نسبت به قبل، عایق صوتی خواهد شد.

سه ایراد عمده گچ نیز ترک خوردن البته در صورت اجرای ناصحیح، عدم مقاومت در برابر رطوبت و واکنشی است که در برابر فلزات نشان می دهد و باعث خوردگی فلزات می شود.

قیمت گچ کاری ساختمان چگونه محاسبه می شود؟

همانطور که می دانید امروزه بسیاری از اقلام قیمت مشخصی ندارند بنابراین نمی توان برای بسیاری از امور قیمت مشخصی تعیین کرد.

همچنین در سال های اخیر قیمت گچ و همچنین اجرت کار افزایش یافته و دچار تغییر شده است. امروزه قیمت گچ و خاک، رابیتس کاری و همچنین گچ کاری به صورت جداگانه محاسبه می شوند و بایستی پرداخت شود. لازم به ذکر است که قیمت گچ کاری برحسب متر مربع محاسبه می شود.

گچ کاری با گچ پاششی

گچ پاششی از ترکیب گچ ساختمانی، افزودنی های پلیمری، آهک هیدراته و پرلیت به دست می آید و با استفاده از ماشین گچ پاش اجرا می شود. این روش نسبت به روش سنتی دارای مزایایی همچون سرعت بالاتر و اتلاف مصالح پایین است.

معمولا از گچ پاششی در پروژه های بزرگ گچ کاری استفاده می شود. علاوه بر این عایق صوتی و حرارتی خوبی نیز بوده و در برابر سایش و رطوبت نیز بهتر از گچ معمولی عمل می نمایند. از دیگر مزایای آن می توان به مقاومت و چسبندگی بالا، زمان گیرش بالا و امکان پرداخت سطحی کاهش ترک خوردگی و ایجاد سطحی یکدست به دلیل نفوذ کامل در تمام خلل و فرج ها اشاره کرد.

برای گچ کاری با گچ پاششی، ابتدا کل سطح شمشه گیری می شود. سپس مخلوط گچ و آب با استفاده از دستگاه مخصوص و با کمک فشار هوا بر روی سطح مورد نظر پاشیده می شود. در انتها نیز با شمشه کشی سطح را صاف کرده و عملیات پرداخت سطح با افزودن کمی رطوبت و ماله کشی با ماله اسفنجی و فلزی، صورت می پذیرد.

مقایسه قیمت گچ کاری پاششی با گچ کاری سنتی

عوامل و شرایط گوناگونی بر هزینه گچ کاری ساختمان موثر است. تخصص گچکار و سابقه او یکی از موارد تعیین کننده دستمزد استادکار است. محل اجرای گچکاری نیز باید در برآورد هزینه ها در نظر گرفته شود. به طور مثال ممکن است دستمزد گچ کاری دیوار با دستمزد گچ کار سقف متفاوت باشد. هزینه گچ کاری ساختمان در شهرهای مختلف با یکدیگر متفاوت بوده و غالبا بر اساس تعرفه های تعیین شده مشخص می شود.

قیمت گچ کاری روی سطوح صاف با هزینه گچ کاری روی سطوح ناصاف متفاوت است. قیمت گچ کاری ساختمان در سال 1401 برای سطوح صاف از حدود 17000 تومان تا 25000 هزار تومان برای هر متر مربع است. برای سطوح ناصاف هزینه ها بیشتر بوده و چیزی حدود 25000 تومان تا 35000 تومان است.

در صورتی که مدل پاششی را برای سفید کاری انتخاب کنید قیمت گچ کاری بالاتر خواهد بود. زیرا علاوه بر دستمزدی که بابت پاشش به صورت متری دریافت می شود، قیمت گچ پاششی هم گران تر است. معمولا هزینه های کار سنتی گچکاری حدود نصف تمام خواهد شد.

در هر صورت باید کار کاملا دقیق و حرفه ای انجام شود تا آنچه به نظر می آید بی نقص باشد. در هنگام خرید گچ باید دقت کنید که استاندارد و مرغوب باشد. گچ تازه تولید شده بهترین گزینه برای گچکاری است. کسانی که در این کار حرفه ای هستند می دانند که گچ کهنه برای یک گچبری حرفه ‎ای دردسر بزرگیست.

برای جمع بندی باید گفت که استفاده از گچ کاری جزء جدا نشدنی از کار ساخت و ساز است. استفاده بهینه و هوشمندانه از این مصالح امکان اجرای پروژه ها را با کیفیت بالا، قیمت ارزان و زمان کوتاه فراهم خواهد کرد.