طرح ساخت یک میلیون مسکن در سال و دو آمار متفاوت

به گزارش اخبار ساختمان، از ابتدای اجرای طرح ساخت یک میلیون مسکن تا کنون، فقط ۲۷۹ هزار واحد به مرحله دریافت وام ساخت رسیدند. علاوه بر عقب ماندگی ساخت از طرح، متقاضی پای کار هم کمتر از تیراژ است.

اظهارات مسوولان مرتبط با برنامه ساخت یک میلیون مسکن در سال و مقایسه آن با آمارهای بانکی مربوط به این طرح، دو کارنامه متفاوت از اجرای این سیاست را نشان می دهد. دو آمار ارائه شده از سوی مسوولان دولتی و مقامات بانکی این سوال را ایجاد کرده است که در طرح خانه‌ سازی دولتی عملیات ساخت یک میلیون و 350 هزار واحد آغاز شده است یا 279 هزار واحد مسکونی؟

بررسی‌‌ها نشان می دهد در حالی که مسوولان مرتبط با امر ساخت و اجرای طرح نهضت ملی مسکن در دولت از شروع عملیات ساخت یک میلیون و 350 هزار واحد مسکونی در قالب طرح ساخت یک میلیون خانه در سال خبر می دهند اما آمارهایی که تاکنون از شبکه بانکی درباره تعداد متقاضیان پای کار در این پروژه، تعداد قراردادهای منعقد شده برای پرداخت وام و تعداد تسهیلات پرداختی، از سوی مسوولان بانکی اعلام شده است، بسیار کمتر از آمار مسوولان ساخت این واحدهاست.

بررسی این آمارها نشان دهنده سبقت تعداد خانه ها از خانوارهای پای کار است. طی روزهای اخیر دو نوع آمار متفاوت و دو کارنامه مختلف از وضعیت ساخت و سازهای دولتی در طرح ساخت یک میلیون مسکن در سال ارائه شده است.

مسوولان ساخت این واحدها در بدنه دولت در روزهای گذشته اعلام کردند از مجموع چهار میلیون واحد مسکونی برنامه‌ ریزی شده برای ساخت ظرف مدت چهار سال، از سال گذشته تاکنون یک میلیون و 350 هزار واحد مسکونی در دست اجرا قرار گرفته و قرار است تا پایان شهریور امسال 100 هزار واحد مسکونی از این تعداد نیز افتتاح شود.

این در حالی است که آمار اعلام شده از سوی بانک اصلی تسهیلات دهنده به بخش مسکن و طرح های خانه سازی دولتی، نشان دهنده انعقاد قرارداد بانک با متقاضیان این طرح برای پرداخت 279 هزار و 264 واحد مسکونی در طرح ساخت یک میلیون مسکن در سال، تاکنون است.

بررسی ها با توجه به نتایج تحقیقات به عمل آمده و استناد به تجارب قبلی طرح های خانه سازی دولتی (طرح مسکن مهر، اقدام ملی و...) نشان می دهد در عمده طرح های مسکن سازی دولتی، بیش از 90 درصد وام های پرداختی به این طرح ها از جانب بانک اصلی تسهیلات دهنده به بخش مسکن بوده است.

این در حالی است که در شرایط کلی نیز همواره طی سال ها و دهه های اخیر سهم این بانک در پرداخت تسهیلات به بخش مسکن بیش از 50 درصد مجموع تسهیلات بانکی بخش مسکن بوده است و همه بانک های دیگر در بهترین حالت حول و حوش 50 درصد تسهیلات بخش مسکن را پرداخت کرده اند.

در طرح ساخت یک میلیون مسکن در سال نیز بیشترین سهم از پرداخت تسهیلات خانه سازی های دولتی، به این بانک اصلی محول شده است. آمارها نشان می دهد هنوز ظرفیت کل این بانک برای پرداخت تسهیلات به طرح خانه سازی دولتی (ساخت یک میلیون مسکن در سال) تکمیل نشده است.

تاکنون کمتر از 300 هزار واحد برای انعقاد قرارداد به این بانک معرفی شده و کمتر از 87 هزار واحد نیز وام دریافت کرده اند. این دو آمار مختلف اعلام شده از سوی بانک اصلی تسهیلات دهنده در بخش مسکن از میزان تسهیلات پرداختی به طرح ساخت یک میلیون مسکن، در برابر آمارهای اعلام شده از سوی مسوولان اجرای این طرح، هم اکنون دو کارنامه متفاوت از وضعیت فعلی اجرای این سیاست را پیش روی متقاضیان و فعالان مسکن قرار داده است.

دو روایت متفاوت از یک میلیون خانه

کارنامه سال اول طرح ساخت یک میلیون مسکن با استناد به مصاحبه مسوولان بخش مسکن نشان می دهد، تاکنون ساخت یک میلیون و 350 هزار واحد شروع شده است. اگرچه اجرای این طرح از سال 1400 آغاز شد اما چون عملا دولت سیزدهم فعالیت خود را از اواخر نیمه اول سال 1400 و اوایل نیمه دوم پارسال آغاز کرد، ارقام اعلامی درباره پیشرفت برنامه ساخت یک میلیون مسکن در سال عملا نشان دهنده کارنامه عملکرد یک سال اخیر دولت در اجرای این سیاست است.

این در حالی است که آمارهای بانکی نشان می دهد هم اکنون کمتر از 300 هزار متقاضی نهایی این طرح پای کار آمده و از سوی دولت به بانک اصلی تسهیلات دهنده برای انعقاد قرارداد معرفی شده اند.

آمارهای بانک اصلی تسهیلات دهنده به بخش مسکن نشان می دهد تاکنون تنها 86 هزار و 619 فقره وام به این پروژه ها تزریق شده است.

این در حالی است که تجارب قبلی، یافته ها و اظهارات برخی مقامات مسوول اجرای این طرح نشان می دهد تاکنون عمده تسهیلات پرداختی به برنامه ساخت یک میلیون مسکن در سال، از سوی همین بانک اصلی فعال در بخش مسکن پرداخت شده است و تنها چند بانک دیگر به تازگی پای کار آمده اند. ضمن اینکه هنوز هیچ بانکی به جز این بانک اصلی نیز آماری از پرداخت تسهیلات به این طرح منتشر و اعلام نکرده اند.

برخی مسوولان مرتبط با اجرای این سیاست نیز می گویند هنوز وام چندانی از سوی بانک های دیگر به این طرح اختصاص نیافته و برخی از آنها تازه پای کار آمده اند. با این حساب و با توجه به آمارهای دولتی تنها حول و حوش 10 درصد از مسکن یک میلیونی در کشور به مرحله اجرای عملیات ساختمانی رسیده اند و منابع بانکی برای ساخت به آنها تزریق شده‌‌ است.

این وضعیت دو هشدار مهم را در خود جای داده است. هشدار اول مربوط به نرسیدن این طرح در زمان مناسب به بازار مسکن است. در حالی که متقاضیان و فعالان بازار مسکن به دنبال وعده عرضه یک میلیون مسکن در سال، انتظار اجرای این طرح را داشتند اما وضعیت و آمارها نشان دهنده عقب بودن روند اجرای طرح از برنامه‌‌ریزی قبلی است.

هشدار دوم نیز به عبور از یک خط قرمز تعریف شده در این طرح بر می گردد. قرار بود در طرح یک میلیون مسکن، پروژه ها درست به اندازه متقاضیان پای کار تعریف و ساخته شود تا از انحراف منابع و اتلاف اعتبارات جلوگیری به عمل بیاید.

اما مقایسه آمارهای بانکی با اعلام مسوولان از پروژه های شروع شده نشان می دهد، تعداد واحدهای شروع شده سه تا چهار برابر متقاضیانی است که قرارداد آنها با بانک منعقد شده است.

همزمان با آغاز به کار دولت سیزدهم، با تصویب طرح جهش تولید مسکن برنامه ساخت یک میلیون خانه برای فاقدان مسکن در دستور کار قرار گرفت. اخیرا مسوولان اجرای این طرح اعلام کردند حول و حوش پنج میلیون و 200 هزار متقاضی در این طرح ثبت نام اولیه کرده‌‌اند و برآورد می شود متقاضیان نهایی به اندازه تیراژ کل واحدهای این طرح یعنی چهار میلیون نفر باشند.

اما تعداد متقاضیان نهایی خانه های دولتی با استناد به آمار بانکی، تاکنون 270 هزار خانوار است که تا به حال آورده اولیه را با افتتاح حساب، پرداخت کرده اند. مقایسه حجم متقاضیان و تیراژ خانه ها نشان می دهد، فعلا تعداد خانه های در حال ساخت از متقاضیان بیشتر است.

دنیای اقتصاد