تورم مسکن در مناطق شمالی تهران از مناطق جنوبی سبقت گرفت

به گزارش اخبار ساختمان، تبعات سریال تورم مسکن در مناطق ۲۲گانه شهر تهران، میانه تابستان امسال خود را در شکل خروج دوباره بازار املاک پایتخت از فاز «تنظیم رابطه» نشان داد. بعد از آنکه به دنبال شروع جهش قیمت در بازار مسکن شهر تهران، در سال های ۹۷ و ۹۸، تورم مسکن در مناطق نیمه شمالی تهران از رشد قیمت مناطق جنوبی پایتخت سبقت گرفت، از انتهای ۹۸ به بعد به تدریج و با سبقت تورم مناطق جنوبی از مناطق شمالی، بازار مسکن برای احیای فاصله متعارف بین قیمت مسکن در این دو گروه از مناطق، در فاز بازتنظیم قرار گرفت.

بررسی های انجام شده در خصوص تازه ترین تغییرات قیمت مسکن در مناطق ۲۲گانه شهر تهران نشان می دهد، بعد از آنکه در سال ۱۴۰۰، تحت تاثیر ورود بازار ملک به فاز پساجهش و کاهش قیمت واقعی مسکن، شکاف ایجاد شده بین نسبت متعارف قیمت مسکن در مناطق شمالی و مناطق جنوبی پایتخت در فاز کاهش و بازتنظیم قرار گرفت، مرداد ماه امسال، تورم مناطق شمالی از مناطق جنوبی سبقت گرفت. این سبقت به معنای خروج بازار مسکن از فاز بازتنظیم رابطه قیمت بین دو گروه مناطق واقع در نیمه شمالی تهران (مناطق یک تا پنج) و مناطق نیمه جنوبی (۹ تا ۲۲) است.

پیش از این و در جریان ورود بازار مسکن شهر تهران به دوره پساجهش در سال ۱۴۰۰، تورم مسکن این دو گروه منطقه تقریبا با هم برابر شده بود؛ هم اکنون، اما آمار‌ها نشان می دهد، میزان یا سرعت رشد قیمت مسکن در مناطق جنوبی شهر تهران از سال قبل از جهش، بیش از تورم مسکن مناطق نیمه شمالی تهران بوده است.

بررسی ها درباره این موضوع انجام شده است و دلایل سبقت تورم مناطق جنوبی از مناطق شمالی شهر تهران در تورم آپارتمان ها رمزگشایی شده است.

روند تورم مسکن دو نیمه تهران

بعد از شروع دوره اخیر جهش قیمت مسکن در شهر تهران از ابتدای ۹۷ و افزایش سرعت رشد قیمت در مناطق واقع در نیمه شمالی پایتخت نسبت به مناطق نیمه جنوبی تهران، از سال ۹۸ تورم مسکن در مناطق جنوبی نیز شدت بیشتری به خود گرفت.

اما در نهایت از ابتدای ۱۴۰۱ و بعد از گذشت چند ماه از شروع فاز بازتنظیم قیمتی بین بازار مسکن دو نیمه شمالی و جنوبی شهر تهران، در ابتدای سال ۱۴۰۱، میزان رشد قیمت مسکن میان این دو گروه از مناطق تقریبا یکسان شد.

برآورد‌های آماری نشان می دهد، از ابتدای سال ۹۶ یعنی یک سال قبل از شروع جهش در بازار مسکن شهر تهران تا خرداد ۱۴۰۱، متوسط قیمت مسکن در مناطق شمالی شهر تهران معادل ۷۷۰ درصد و در مناطق جنوبی پایتخت حول و حوش ۷۸۰ درصد افزایش یافت.

این موضوع به معنای تورم نسبتا برابر (با فاصله بسیار اندک) بین این دو گروه از مناطق از سال قبل از جهش قیمت تا یک سال بعد از ورود بازار مسکن به دوره پساجهش ملکی است. این در حالی است که از ابتدای ۹۶ تا اوایل سال ۹۹ که هنوز بازار مسکن در فازجهش قیمتی قرار داشت، قیمت مسکن در مناطق شمالی تهران با سرعت بیشتری نسبت به قیمت مسکن در مناطق جنوبی رشد کرده بود.

در فاصله ابتدای ۹۶ تا پایان ۹۹ متوسط قیمت مسکن در مناطق یک تا پنج شهر تهران معادل ۶۰۰ درصد یعنی هفت برابر و در مناطق جنوبی (۹ تا ۲۲) حول و حوش ۵۳۰ درصد یعنی حول و حوش ۶ برابر رشد کرده بود. اما هر چه بازار ملک در فاز پساجهش در سال ۱۴۰۰ پیشروی کرد، میزان رشد قیمت مسکن بین این دو گروه از مناطق به یکدیگر نزدیک شد و در ابتدای ۱۴۰۱ تقریبا سرعت رشد قیمت در مناطق شمالی با مناطق جنوبی برابر شد.

روایت پنج سال و پنج ماه تورم ملکی

برآورد‌های انجام شده با استناد به آمار‌های رسمی نشان می دهد میزان رشد (چند برابری) قیمت مسکن در جنوب شهر تهران براساس «تورم پنج سال و پنج ماه» یعنی درست از مقطعی که رشد قیمت شروع شد تا مقطع زمانی فعلی، از میزان رشد قیمت در شمال شهر، سبقت معنادار گرفته است.

از ابتدای سال ۹۶ یعنی یک‌سال قبل از شروع جهش قیمت در بازار مسکن تا پایان مرداد امسال، میانگین قیمت مسکن در شمال تهران (مناطق یک تا پنج)، معادل ۸۳۰ درصد رشد کرده است. این میزان رشد قیمت در مناطق جنوبی معادل ۸۹۰ درصد بوده است. یعنی در این بازه زمانی، متوسط قیمت مسکن در پنج منطقه اول شهر تهران (واقع در نیمه شمالی پایتخت)، حول و حوش ۹ برابر، اما متوسط قیمت مسکن در مناطق جنوبی (مناطق ۹ تا ۲۲) حول و حوش ۱۰ برابر رشد کرده است. این نسبت در سال ۹۹، در شکل سبقت تورم مسکن مناطق شمالی از مناطق جنوبی تهران، معکوس بود.

اما هم اکنون شرایط بازار مسکن مناطق تهران به لحاظ تورم دو نیمه شمالی و جنوبی، نشان دهنده سبقت بلندمدت تورم مسکن مناطق جنوبی از مناطق شمالی در دوره اخیر جهش قیمت در بازار املاک شهر تهران است.

این سبقت تورمی در بازار مسکن مناطق جنوبی از مناطق شمالی در حالی در رمزگشایی از آمار‌های رسمی از سرعت رشد قیمت مسکن در دو گروه مناطق شهر تهران رصد می شود که ابتدای امسال، تحت تاثیر «ثبات نسبی قیمت در ۱۴۰۰ و کاهش قیمت واقعی مسکن»، تورم مسکن دو نیمه تقریبا با هم یکسان شده بود و بازار مسکن ۲۲ منطقه، «تنظیم رابطه» شد. یعنی بعد از یک دوره سبقت تورم مناطق شمالی از مناطق جنوبی و افزایش فاصله متعارف قیمتی بین این دو گروه از مناطق شهر تهران، سرعت رشد قیمت در مناطق جنوبی افزایش یافت و در ابتدای ۱۴۰۱، تورم مناطق جنوبی و مناطق شمالی تقریبا با هم برابر شد.

اما در مردادماه، بعد از ماه ها ثبت تورم ماهانه بالاتر در بازار مسکن مناطق جنوبی پایتخت نسبت به تورم مسکن مناطق شمالی به دلیل حرکت مناطق در فاز بازتنظیم قیمت، مناطق شمالی پرچمدار رشد قیمت شده و تورم این مناطق از تورم جنوب سبقت گرفت.

در واقع شرایطی که در میانه تابستان در بازار مسکن دو گروه مناطق شمالی و جنوبی رصد می شود، خود را در شکل به هم خوردن این تنظیم رابطه آن هم به شکل معکوس و متفاوت از ماه های قبل یعنی سبقت تورمی مناطق شمالی از مناطق جنوبی شهر تهران نشان داده است.

سبقت تورم نیمه شمالی در مرداد

مردادماه امسال بعد از ماه ها سبقت تورم مناطق جنوبی از تورم مسکن مناطق شمالی در مسیر احیای رابطه متعارف قیمتی بین دو گروه از مناطق، سرعت رشد قیمت آپارتمان ها در شمال شهر از جنوب شهر بیشتر شد.

براساس اعلام بانک مرکزی، متوسط قیمت هر مترمربع آپارتمان در شهر تهران در مردادماه امسال به ۴۲ میلیون و ۷۳۰ هزار تومان رسید که این میزان در مقایسه با تیرماه -ماه قبل- با افزایش ۵/ ۲ درصدی همراه شد.

آمار‌های اعلام شده از سوی بانک مرکزی درخصوص تغییرات قیمت مسکن در مناطق ۲۲گانه شهر تهران نشان می دهد در شرایطی که متوسط قیمت مسکن در پنج منطقه اول شهر تهران ۵/ ۲ درصد در مقایسه با تیرماه -تورم ماهانه- رشد داشته است، این میزان رشد در مناطق جنوبی -۹ تا ۲۲- معادل ۸/ ۱ درصد بوده است. این موضوع به معنای سبقت تورم مناطق شمالی از تورم مسکن جنوب تهران در مردادماه و علامت بازگشت بازار از فاز تنظیم قیمت بین مناطق است.

مرداد ماه امسال، در حالی شرایط بازار مسکن به لحاظ مولفه های مختلف از جمله کاهش حجم معاملات خرید مسکن از یک سو و بازگشت بازار از فاز بازتنظیم قیمت، با ماه های قبل متفاوت شد که این ماه در سایر بازار‌ها به عنوان ماه ریزش بازار‌ها شناخته می شود.

در شرایطی که سرعت رشد قیمت مسکن یا تورم ماهانه مسکن شهر تهران در این ماه -مرداد ۱۴۰۱- در مقایسه با تیرماه به میزان محسوسی کاهش یافت در سایر بازار‌های مهم اقتصادی مانند بازار معاملات سهام، ارز و سکه بازدهی منفی به ثبت رسید. این موضوع تحت تاثیر پمپاژ اخبار امیدوارکننده از مذاکرات برجام، شرایط را در بازار‌های اقتصادی از جمله بازار مسکن تغییر داد.

به دنبال ریزش بازدهی در بازار‌های اقتصادی مهم و همچنین کاهش سرعت رشد قیمت در بازار مسکن شهر تهران، تعداد معاملات خرید واحد‌های مسکونی نیز به میزان محسوسی کاهش یافت.

مرداد ماه امسال حجم معاملات خرید واحد‌های مسکونی در شهر تهران به طور کلی حول و حوش ۲۴ درصد در مقایسه با خرید‌های صورت گرفته از بازار مسکن ماه قبل از آن –تیر ۱۴۰۱- کمتر شد. این در حالی است که بعد از ماه ها سبقت تورم مناطق جنوبی از شمالی و یکسان شدن سرعت رشد قیمت بین این دو گروه از مناطق، بار دیگر، تورم ماهانه مسکن مناطق شمالی، از مناطق جنوبی سبقت گرفت.

رمزگشایی بازگشت از بازتنظیم

بررسی ها درباره علت بازگشت بازار مسکن دو گروه مناطق شمالی و جنوبی شهر تهران از فاز بازتنظیم قیمت و سبقت تورم مسکن شمال شهر از جنوب پایتخت در مردادماه نشان می دهد، اصلی ترین دلیل این موضوع به «تبعات سریال تورم مسکن» مربوط می شود.

همزمان با شروع جهش و رشد شدید قیمت در مناطق شمالی شهر تهران در سال ۹۷، به تدریج بخش قابل توجهی از تقاضای مصرفی به ویژه خانه اولی ها به دلیل تضعیف قدرت خرید ناچار به حرکت به سمت مناطق نیمه جنوبی و خرید از بازار مسکن این مناطق شدند.

با گسترش دامنه جهش و ادامه رشد شدید قیمت در بازار مسکن، نه تنها خانه اولی ها به تدریج از بازار مسکن به حاشیه رانده شدند، بلکه سایر متقاضیان مصرفی در مقیاس قابل توجه مناطق جنوبی را به عنوان مقصد خرید‌های خود انتخاب کردند.

این در حالی است که به تدریج و با ادامه جهش قیمت در بازار مسکن شهر تهران، متقاضیان سرمایه ای نیز به مناطق جنوبی و خرید آپارتمان از این محلات، تمایل پیدا کردند. در واقع در دوره جهش قیمت مسکن، عمده متقاضیان خرید خانه چه از گروه مصرفی و چه از گروه سرمایه ای، به سمت مناطق پایین شهر سوق پیدا کردند.

افزایش معنادار سهم مناطق ۹ تا ۲۲ از کل معاملات مسکن شهر تهران از ۳۷ درصد ابتدای ۹۶ به ۴۴ درصد در سال ۹۹ و ۴۱ درصد در حال حاضر، علامت حرکت جریان تقاضای خرید مسکن از مناطق شمالی به جنوب شهر تهران است که باعث شده رشد قیمت های جنوب شهر، تندتر از مناطق شمالی شود و در نهایت تورم مناطق نیمه جنوبی پایتخت از تورم مناطق شمالی جلو بزند.

در واقع آنچه باعث شد بعد از فاز بازتنظیم رابطه قیمت بین متوسط قیمت مسکن دو نیمه شمالی و جنوبی شهر تهران، در نهایت میزان رشد قیمت در مناطق نیمه جنوبی از مناطق نیمه شمالی بیشتر شود، به افزایش تقاضای خرید خانه در مناطق جنوبی به دنبال وقوع جهش شدید، ادامه دار و چند ساله در بازار مسکن مربوط می شود.

از سال ۹۸ ابتدا تقاضای مصرفی و سپس تقاضای سرمایه ای مناطق جنوبی شهر تهران را هدف قرار داده و تقاضای خرید مسکن در این مناطق را افزایش دادند. این مناطق که پیش از این محل خرید و فروش های آپارتمان های مصرفی عمدتا از سوی افراد بومی و قدیمی ساکن در محلات تهران قدیم بود، از سال ۹۷ به بعد، مورد توجه خریداران مصرفی و سپس سرمایه گذاران ملکی مناطق نیمه شمالی تهران نیز واقع شد.

بیشتر بخوانید: چرا گرانی مسکن تشدید شده است؟

دنیای اقتصاد