آشنایی با 70 مرحله ساختمان سازی

به گزارش اخبار ساختمان، ممکن است بسیاری از افراد با مراحل ساخت ساختمان آشنا باشند اما چیزی که یک مهندس را حرفه ای و متخصص می کند، دانستن نکات اصولی و به روز است. تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید تا با مراحل ساختمان سازی به طور کامل و اصولی آشنا شوید. اگر صاحب زمینی هستید و قرار است یک پروژه ساختمانی را اجرا کنید، باید از مراحل ساخت یک ساختمان اطلاع داشته باشید.

نکته ای که باید به آن توجه شود این است که خیلی از مراحلی که در ادامه معرفی می شوند می توانند همپوشانی داشته باشند و بعضی از مراحل نیز از لحاظ شرایط پروژه ممکن است که جا به جا اجرا شوند.

به طور کلی ساختمان سازی می تواند شامل 70 مرحله باشد که در ادامه به آن پرداخته شده است:

1- تهیه زمین

2- تهیه نقشه ها (شامل نقشه های معماری و دفترچه نقشه تاسیسات برق و مکانیک):
بعد از تهیه زمین، تهیه نقشه اولین گام برای شروع مراحل ساختمان سازی است. در نقشه ساختمان، قسمت‌ های مختلف مانند متراژ، زیربنا، اتاق‌ ها، تعداد طبقات، نوع کاربری و غیره همگی نمایش داده می‌ شود.
برای تهیه نقشه ساختمان، اولین گام این است که مدارک زمین را به شهرداری بفرستید تا آنها را تایید و یک دستور تهیه نقشه برای شما تعیین کند. بعد از اینکه نقشه شما طراحی شد، باید مجددا نقشه را به شهرداری بفرستید تا تایید نهایی شود. بعد از تایید نهایی، یک پروانه ساخت که همان شناسنامه ساختمان است، برای شما صادر می‌ شود.

3- انعقاد قرارداد وکالت اجرای کارهای شهرداری، نظام مهندسی، اخذ پروانه و عدم خلافی ها، پایان کارها با دفتر فنی مهندسی

4- انعقاد قرارداد با دفتر مهندسی جهت تهیه نقشه های شهرداری و نظام مهندسی

5- تهیه نقشه های اجرایی سازه توسط دفتر فنی مهندسی

6- تهیه نقشه سازه نگهبان توسط دفتر فنی و مهندسی

7- انعقاد قرارداد وکالت اجرای کارهای اداری شامل آب و برق و گاز و مخابرات و تامین اجتماعی و مپ با دفتر فنی و مهندسی

8- اخذ پروانه ساختمان:
اگر از طریق مشارکت در ساخت اقدام به ساخت ساختمان کرده اید، معمولا جوازها و تائیدیه های لازم توسط سازنده گرفته می شود و مالک مسئولیتی ندارد. در شهرهای بزرگ، مالک یا مالکین باید همراه با مدارک مورد نیاز به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک مراجعه کرده و برای کسب این جوازها، به سازنده، وکالت دهند. اما ممکن است در شهرهای کوچک نیازی به مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک نباشد و می توان این مدارک را مستقیما در اختیار شهرداری قرار داد.

9- بیمه نمودن کارگاه ساختمانی

10- تخریب ساختمان قدیمی:
مدارک مورد نیاز برای گرفتن مجوز تخریب ساختمان شامل موارد زیر است:
- اصل و کپی سند ملک
- بنچاق (سند رسمی دفترخانه)
- قبض آب، برق و گاز (شاید قبض تلفن هم نیاز باشد)
- اگر ملک اوقافی باشد، نامه اوقاف نیز نیاز است
- همراه داشتن پایان کار یا مجوز تخریب و نوسازی در صورت وجود
- عوارض نوسازی شهرداری برای سال جاری و سال های گذشته را پرداخت کرده و فیش آن، ضمیمه پرونده شود
- کارت ملی مالک یا مالکین و سازنده
- اصل وکالت نامه مالک یا مالکین به سازنده

11- استقرار نگهبان و تجهیز کارگاه:
یکی از موضوعاتی که پیش از شروع تخریب باید کنترل شود و اقدامات اولیه ای را برای ایمنی بیشتر در اجرای پروژه انجام داد، موضوع استقرار نگهبان و تجهیز کارگاه است.

12- گودبرداری:
عمق گودبرداری با توجه به تعداد طبقات و همچنین میزان بار وارد شده در پی ساختمان تعیین می‌ شود. این کار باید در نهایت دقت و توسط مهندس سازه انجام شود؛ چرا که هرگونه اشتباه در محاسبات گودبرداری خطرات زیادی را برای ساختمان و ساکنان آن ایجاد خواهد کرد.

13- اجرای سازه نگهبان:
پایدارسازی گود معمولا با روش های مختلفی انجام می شود که هر کدام از این روش ها دارای مزایا و معایب خاصی هستند که با توجه به شرایط پروژه انتخاب می شوند. معمولا پایدارسازی گود با یکی از این روش های گودبرداری با شیب مایل، سازه نگهبان خرپایی، نیلینگ، انکراژ، اجرای شمع، سپرکوبی، دیوار دیافراگمی و... انجام می شود.

14- بتن مگر و قالب چینی:
در این مرحله باید داخل گود به لایه 10 الی 15 سانتی‌ متری با بتن پر شود؛ کارایی این بتن به این صورت است که بار وارده از سازه را تحمل می‌ کند و اجازه نشت کردن ساختمان را نمی‌ دهد. بعد از آن پی ساختمان را با میلگردهای مش شده آرماتوربندی می‌ کنند.

بتن مگر به دلیل جلوگیری از جذب شیره بتن فونداسیون توسط زمین، اجرا شده و نقش سازه ای ندارد. همچنین این بتن سطحی صاف و عاری از گرد و خاک برای اجرای آرماتوربندی فونداسیون آماده می کند.

15- آرماتوربندی فونداسیون:
باید به این نکته توجه داشته باشید که اگر قالب بندی فونداسیون، فلزی باشد، آرماتوربندی قبل از قالب بندی انجام می شود. اما اگر قالب بندی با مصالح بنایی مثل آجر باشد، آرماتوربندی پس از قالب بندی اجرا می شود.

16- بتن ریزی فونداسیون:
پس از اتمام قالب بندی و اطمینان یافتن از اجرای درست آن، نوبت به بتن ریزی فونداسیون می رسد. بتن ریزی فونداسیون توسط پمپ دکل یا پمپ زمینی از دورترین نقطه انجام شده و به مرور در سطح فونداسیون پخش می شود. پس از پمپ بتن و پخش کردن آن روی سطح مورد نظر، باید در شبکه های فونداسیون ویبره زده شده تا به خوبی متراکم و یکنواخت شود.

دقت زیاد در این مرحله موجب آسان شدن اجرای مراحل بعدی سازه، افزایش سرعت، کیفیت و جلوگیری از دوباره کاری های احتمالی خواهد بود. پس از تراکم بتن، نوبت به پرداخت سطح آن می رسد. پرداخت سطح بتن به دلیل هم تراز کردن و رفع ناهمواری ها انجام می شود. دقت داشته باشید از آنجایی که حجم بتن فونداسیون بسیار زیاد بوده، ممکن است بتن ریزی آن در یک یا دو مرحله انجام شود و در قسمت هایی مجبور شویم این عملیات را قطع کنیم.

نکته مهمی که باید قبل از انتخاب نوع اسکلت بندی ساختمان به آن توجه داشت این است که ساختمان‌‎ ها هم می‌ توانند فلزی باشند و هم بتنی! اما اگر استحکام سازه برای شما اولویت بیشتری دارد مسلما بهتر است که اسکلت سازه‌ از نوع فلزی باشد. البته هر کدام از این دو مورد، مزایا و معایب خاص خود را دارند و باید بسنجید که کفه کدام ترازو برای شما سنگین تر است؟!

نکته مهم تر این است که اولین مسئله در ساخت ساختمان، فونداسیون یا پی ساختمان است اما ممکن است خیلی از افراد فقط در اصطلاح این واژه را شنیده باشند و آشنایی زیادی با آن ندارند. پی به فرآیند مستحکم‌ سازی ساختمان گفته می‌ شود. در اصل، پی می‌ تواند بخش قابل توجهی از نیرویی که توسط آپارتمان تولید می‌ شود را دریافت کرده و آن را به زمین منتقل کند.

17- اجرای سازه فلزی (جوشکاری اسکلت)

18- قالب بندی طبقات

19- بتن ریزی طبقات

20- تیغه چینی:
این مرحله همانطور که از نام آن مشخص است، مربوط به استفاده از آجر یا دیوارهای پیش ساخته است. دیوارهای پیش ساخته از نظر اقتصادی به صرفه تر هستند و همچنین از استحکام بیشتری برخوردارند و البته عایق صوتی و حرارتی بهتری نسبت به آجر محسوب می شوند.

21- خاک گچ

22- لوله کشی آب و فاضلاب

23- عقد قرارداد اطفاء و اعلام حریق و آتش نشانی با دفاتر خدمات آتش نشانی به همراه تاییدیه دفتر فنی و مهندسی

24- اجرای گازکشی واحدها

25- برق کشی توکار

26- اجرای واحد نمونه

27- رابیتس کاری (مشاعات و داخل واحدها)

28- چارچوب پنجره های نما و درب های آلومینیومی

29- چارچوب درب های فلزی و درب های انباری

30- جوشکاری خرپشته و دور بام

31- اخذ پایان کار سفت کاری

32- جوشکاری موقت دور راه پله و آسانسور

33- اجرای نما:
به طور کلی در سال های گذشته از متریال های مختلفی برای اجرای نمای ساختمان استفاده شده است که از متداول ترین آنها می توان به سنگ، آجر و سیمان شسته اشاره کرد. انتخاب هر یک از این متریال ها وابسته به فاکتورهایی نظیر شرایط آب‌ و هوایی محل اجرای پروژه، شرایط اقتصادی و سلیقه کارفرما است. برای مثال استفاده از متریال سنگ در مناطق خشک و کوهستانی توصیه نمی شود چرا که با سرد شدن بسیار زیاد هوا، این متریال ترک می خورد.

34- عقد قرارداد آسانسور با تاییدیه استاندارد

35- حفر چاه آب باران:
مهم ترین هدف از اجرای چاه جذبی این است که تمام فاضلاب های ساختمان و آب‌ باران جاری شده وارد آن شده تا در مجاورت خاک و جذب سیال به آن، از پخش کردنش جلوگیری ‌شود. اما به این نکته توجه داشته باشید که اگر فاضلاب خانه شما به سیستم فاضلاب شهری (اگو) متصل باشد دیگر نیازی به استفاده از چاه جذبی فاضلاب ندارید و فقط یک چاه برای تخلیه آب باران به سمت سفره های زیر زمینی نیاز هست.

36- شیب بندی بام و ایزوگام اولیه

37- ایزوگام سرویس ها:
به طور کلی برای کف سرویس های بهداشتی، پشت بام‌، آشپزخانه‌ و تمام قسمت هایی که در تماس با آب هستند، عایق کاری یا ایزولاسیون امری ضروری است. پس از اتمام شیب بندی نوبت به اجرای عایق کاری می رسد، از دو روش عمده که برای عایق کاری رطوبتی استفاده می شود می توان به قیرگونی و ایزوگام اشاره کرد.

38- اخذ انشعابات آب و فاضلاب (به تعداد واحدها و یک عدد عمومی (مشاع))

39- اخذ انشعابات برق (به تعداد واحدها و یک عدد عمومی (مشاع))

40- حفر چاه ارت با تاییدیه شرکت برق:
تا به حال برایتان پیش آمده است که به بدنه فلزی ماشین ظرفشویی یا یخچال خانه خود دست بزنید و احساس برق گرفتگی کنید؟ این احساس برق گرفتگی به این خاطر است که جریان الکتریکی از بدن شما به زمین منتقل می شود.

در حالی که اگر دستگاه های الکتریکی خانه شما به چاه ارت متصل باشد، جریان الکتریکی تمایل دارد مسیری را بپیماید که مقاومت پایین تری داشته باشد، پس ترجیح می دهد به جای عبور از بدن فرد که دارای مقاومت 2500 الی 5000 اهم است، مسیر خود را عوض کرده و از چاه ارت که مقاومتی در حدود زیر دو اهم دارد عبور نماید و فرد در برابر خطر برق گرفتگی حفاظت می شود.

41- کاشی کاری:
کاشی کاری دیوارها با شاقول انجام می‌ شود. بعد از این که کاشی‌ کاری کاملا خشک شد، باید آن ها را با سیمان سفید بندکشی کنند.

42- آماده سازی کف واحدها:
برای اجرای کف در یک ساختمان باید با توجه به محیط، کف مناسب را اجرا کنیم و سپس اقدام به اجرای سرامیک، سنگ یا هر کفپوش دیگری کنیم.

43- سرامیک کاری

44- گچ کاری:
گچ‌ کاری یا همان سفیدکاری هم با مسطح کردن گچ روی دیوارها انجام می‌ شود و بعد کاملا کشته کشی شده تا برای رنگ آمیزی مشکلی به وجود نیاید.

45- چارچوب درب های ورودی واحدها یا نصب درب ضدسرقت

46- پنجره های نما و درب های آلومینیومی

47- ایزوگام بام

48- کوپل نورگیر برای خرپشته

49- درب های چوبی واحدها

50- کمدها و اشکاف های واحدها

51- کابینت و دکور

52- سنگ کاری پله

53- جوشکاری نرده پله

54- موزائیک پیلوت و حیاط

55- سنگ کاری حیاط

56- نقاشی و کاغذ دیواری:
برای اجرای پوشش دیوارها متریال های مختلفی وجود دارد که انتخاب هر یک از آنها کاملا سلیقه ای بوده و شما با توجه به بودجه موجودتان می توانید هریک از آنها را انتخاب کنید.

57- نصب شیشه پنجره ها و درب ها

58- خرید و نصب شیرآلات و لوازم سرویس های بهداشتی از نمایندگی

59- نصبیجات برق

60- خرید و نصب پکیج و رادیاتور از نمایندگی ها

61- نصب آسانسور:
در گذشته استفاده از آسانسور امری کاملا سلیقه ای بوده و در صورت داشتن بودجه کافی برای ساختمان ها تعبیه می شد. اما امروزه استفاده از آسانسور در ساختمان هایی که طول مسیر حرکت قائم آنها از کف ورودی اصلی بیش از هفت متر باشد (ساختمان های بیش از سه طبقه) کاملا ضروری است. همچنین در ساختمان هایی که طول مسیر حرکت قائم بیش از 28 متر باشد، باید حداقل از دو آسانسور استفاده شود.

62- نصب درب حیاط و پارکینگ

63- تهیه نقشه ازبیلت فقط توسط مهندس مجری ذی صلاح

64- آزادسازی سهمیه مهندس مجری ذی صلاح

65- اخذ تاییدیه و انشعابات گاز

66- اخذ تاییدیه آتش نشانی توسط دفتر فنی مهندسی

67- پایان کار بهره برداری:
پس از اتمام کار ساخت و ساز، مالک باید همراه با مدارک زیر به شهرداری مراجعه کرده و خواستار صدور گواهی پایان کار ساختمان شود. مدارک مورد نیاز برای این موضوع عبارتند از:

- اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی
- اصل و کپی سند مالکیت
- در صورتی که مالک اصلی فوت کرده باشد، اصل و کپی انحصار وراثت و کپی شناسنامه ورثه
- اصل و کپی فیش عوارض نوسازی سالیانه
- اصل و کپی فیش آب، برق، گاز، تلفن
- ارائه کارت سازه، کلیه گزارشات مرحله ای و برگه اتمام عملیات ساختمانی؛ همچنین در ساختمان های نوساز، ارائه تأییدیه استاندارد برای آسانسور
- اصل و کپی پروانه ساختمان
- نقشه معماری ملک دارایی مهر شهرداری منطقه به همراه CD

68- انعقاد قرارداد وکالت اجرای کارهای ثبت اسناد و تفکیک سند واحدها

69- فروش واحدها

70- سکونت در واحدها