مقایسه ایزوگام و قیرگونی و مزایا و معایب آنها

به گزارش اخبار ساختمان، امروزه مهندسین و معماران ساختمانی تلاش می‌کنند از لوازم و مصالحی مثل ایزوگام و قیرگونی استفاده کنند تا ساختمان‌ها در برابر نور خورشید، آب و هوای متفاوت و رطوبت و… مقاوم باشند. هزینه ساخت و ساز روز به روز افزایش می‌یابد و به همین علت بهتر است از همان ابتدا و در هنگام شروع ساخت یک ساختمان نکات ایمنی و محافظتی رعایت شود تا بعد از گذشت چند سال، نیازی به صرف هزینه‌های اضافه و گزافی برای تعمیرات نباشد و در عین حال یک مهندس، معمار و شرکت ساختمان‌سازی به علت رعایت نکردن نکات مهم در هنگام ساخت ساختمان بدنام نشود!

از جمله مصالحی که برای مقاوم‌سازی ساختمان در برابر رطوبت و ضدآب ساختن آن استفاده می‌شوند، ایزوگام و قیرگونی هستند. در ادامه به بررسی ویژگی‌ها، فواید و معایب استفاده از آن‌ها و مقایسه ایزوگام و قیرگونی می‌پردازیم.

نفوذ رطوبت به ساختمان موجب پوسیدگی دیوار، سقف و کف آن می‌شود و در نتیجه علاوه بر اینکه به مرور زمان موجب تغییر ظاهر ساختمان می‌شود، از عمر ساختمان می‌کاهد. نفوذ رطوبت به ساختمان موجب می‌شود بوی بدی در ساختمان ایجاد شود و کپک‌ها و باکتری‌های مختلف در گوشه و کنار ساختمان رشد کنند. کپک و باکتری در محیط‌های مرطوب بهتر و سریع‌تر رشد می‌کنند.

قیرگونی چیست؟

قیرگونی نوعی ورقه سنگین است که در ساخت و ساز از آن استفاده می‌شود. این ورقه‌ها با آغشته کردن نوعی کاغذ، فایبرگلاس حصیری و گونی به قیر ساخته می‌شوند. با این ترکیب، ماده‌ای ضدآب تولید می‌شود که اصولاً از آن برای پوشش سقف‌ها استفاده می‌شود.

قیرگونی تقریباً مانند ایزوگام است با این تفاوت که در قیرگونی از آسفالت استفاده نمی‌شود، در صورتی که در ساخت ایزوگام از آسفالت استفاده می‌شود. با وجود این تفاوت، از این دو محصول به یک هدف استفاده می‌شود و گاها از این دو به جای یکدیگر استفاده می‌کنند و تفاوتی برای آن‌ها قائل نمی‌شوند.

از قیرگونی قرن‌هاست که در ساخت و ساز استفاده می‌شود. در اصل از پارچه‌ها و لباس‌های کهنه برای ساخت قیرگونی استفاده می‌شد، اما امروزه از کاغذها و محصولات بازیافتی( به طور معمول از مقوا استفاده می‌شود) و خاک اره برای ساخت قیرگونی استفاده می‌شود.

انواع قیرگونی

رایج‌ترین نوع قیرگونی، قیرگونی ۱۵ نام دارد. این قیرگونی وزنی حدود ۱۵ پوند در هر مربع دارد. این نوع قیرگونی بیشتر زمانی تولید می‌شد که بحران نفت، تا این حد جدی نبود. اکنون از آسفالت برای مصرف کمتر مواد نفتی در ساخت قیرگونی استفاده می‌شود.

دیگر قیرگونی ۱۵ تنها یک نام است و وزن این نوع قیرگونی بین هفت و نیم پوند تا دوازده و نیم پوند متفاوت است و این وزن با توجه به شرکت سازنده و برخی استانداردها متفاوت است. نوع دیگری از قیرگونی وجود دارد که قیرگونی ۳۰ نامیده می‌شود. وزن این قیرگونی در هر مربع بین شانزده تا بیست و هفت پوند است.

استاندارد قیرگونی

درجه استاندارد قیرگونی به عنوان یکی از انواع مصالح ساختمانی، D است. نوع دیگری از قیرگونی وجود دارد که در ساخت آن از کاغذهای تازه استفاده می‌شود و سپس آن را با آسفالت ترکیب می‌کنند. اکنون از الیافی با رشته‌های بلند برای ساخت قیرگونی استفاده می‌شود. زیرا علاوه بر مرغوبیت بیشتر، وزن کمتری دارند و گاها از لحاظ مکانیکی از موادی که در گذشته از آن‌ها برای ساخت قیرگونی استفاده می‌شد، بسیار بهتر هستند.

برای درجه‌بندی این نوع محصولات از واحد دقیقه استفاده می‌شود! به این معنا که میزان دقایقی را که یک ماده شیمیایی مرطوب حساس زمان می‌برد تا تغییر رنگ دهد. نمرات رایج ده، بیست، سی و شصت هستند. هر چه امتیاز بالاتر باشد، مقاومت در برابر رطوبت بیشتر می‌شود و در عین حال وزن آن‌ها سنگین‌تر می‌شود. یک ورق معمولی بیست دقیقه‌ای حدود ۳/۳ پوند در مربع وزن دارد، ورق سی دقیقه‌ای ۷۵/۳ پوند در مربع و یک ورق شصت دقیقه‌ای حدوداً ۶ پوند در مربع وزن دارد.

هر چه میزان استفاده از مواد در ساخت این محصول کمتر می‌شود، مقاومت آن‌ها در برابر رطوبت کمتر می‌شود، در صورتی که ورقه‌های سنگین‌تر مقاوم‌تر هستند.

برای مقایسه ایزوگام و قیرگونی می‌توان به میزان استفاده از آن‌ها در ساخت و ساز اشاره کرد. از قیرگونی کمتر از ایزوگام استفاده می‌شود، به ویژه در پوشش سقف‌ها برای جلوگیری از نفوذ رطوبت، بیشتر از ایزوگام استفاده می‌شود. در برخی از ساختمان‌ها از قیرگونی و آسفالت، چوب و سایر انواع تخته‌کوبی برای کف‌پوش استفاده می‌شود. گاهی از ترکیب قیرگونی با ماسه استفاده می‌شود زیرا قیرگونی به تنهایی در برابر باد و خورشید مقاوم نیست.

اندازه قیرگونی

قیرگونی در سایزهای مختلفی تولید می‌شود و اصولاً به شکل رولی به فروش می‌رسد. اندازه و ضخامت رول‌ها متفاوت است و رول‌ها در اندازه‌های یک متری، پانزده متری و سی متری در بازار موجود هستند و وزنی حدود هفت کیلوگرم تا چهارده کیلوگرم دارند. گاها این رول‌ها را با خطوطی گچی تولید می‌کنند تا به راحتی و به صورت مستقیم بتوان آن‌ها را بر روی پشت‌بام نصب کرد.

روش نصب قیرگونی

روش‌های نصب قیرگونی متفاوت است و اصولاً از چند لایه برای نصب آن استفاده می‌شود و در هنگام روی هم قرار دادن لایه‌ها، از آسفالت داغ یا آسفالت سرد و یا چسب مخصوص استفاده می‌شود. در ساختمان‌های قدیمی از قیرگونی سبک‌تری استفاده می‌شود و برای یک‌دست‌سازی از مواد ضدآب و ضد هوا استفاده می‌شود اما در ساختمان‌های مدرن از قیرگونی‌های هشت تا ده فوتی استفاده می‌شود.

ضخامت قیرگونی‌ها حدوداً دو تا سه سانتی‌متر است و وجود الیاف در قیرگونی موجب استحکام و مقاومت آن بر روی سطح دیوار یا سقف می‌شود و موجب می‌شود قیرگونی در محل خود تثبیت شود.

در ترکیب قیرگونی نباید از آهک و مواد آهکی استفاده شود. آهک موجب فاسد شدن قیرگونی می‌شود و در نتیجه قیرگونی از محل نصب، جدا می‌شود.

ایزوگام چیست؟

ایزوگام‌ها برای حفاظت از انواع ساختمان ساخته شده‌اند. برای ساخت ایزوگام از قیر استفاده می‌شود. قیر مخلوطی از مواد و مایعات آلی است که حالتی بسیار چسبناک و ضدآب دارد. از ایزوگام برای پوشش دیوارها، سقف‌ها و پشت‌بام استفاده می‌شود. ایزوگام‌ها در حالت‌های مختلفی تولید می‌شوند و اصولاً به صورت رول‌های بزرگ ساخته می‌شوند.

سال‌های زیادی است که از ایزوگام برای پوشش پشت‌بام و دیوارها و ضدآب کردن آن‌ها استفاده می‌شود و از مواد اصلی‌ است که در ساخت سقف‌ها به کار می‌روند و اصولاً اکثر ما در خانه‌های خود ایزوگام پشت‌بام را دیده‌ایم و یا در ساختمان‌های در حال ساخته شدن ایزوگام پشت‌بام را دیده‌ایم.

مواد سازنده ایزوگام

ایزوگام از ترکیبی از قیر با مواد دیگر ساخته می‌شود و اصولاً دو لایه دارد. لایه زیرین شامل غشایی پلیمری می‌شود که از آن به عنوان پس‌زمینه‌ای جامد استفاده می‌شود و اغلب با الیاف شیشه‌ای استحکام آن را بیشتر می‌کنند. از گرانول‌های معدنی برای ساخت لایه محافظتی بالایی استفاده می‌شود و در نهایت با ترکیبی از قیر، هر دو لایه را پوشش می‌دهند.

اغلب از قیرگونی به عنوان یک لایه اضافی در زیر این لایه‌ها استفاده می‌شود. اصولاً برای پوشش سقف و دیوارهای کناری از این روش استفاده می‌کنند و در مواردی آسفالت هم به آن اضافه می‌شود.

موارد استفاده از ایزوگام

از ایزوگام پشت‌بام به عنوان جداکننده پوشش اصلی سقف از عرشه سقف استفاده می‌شود تا در هنگام بارش باران و جمع شدن آب، لایه محافظ ثانویه‌ای( لایه اول، پوشش اصلی سقف است!) از نفوذ آب و رطوبت به درون ساختمان جلوگیری کند. علاوه بر این نصب ایزوگام پشت‌بام موجب می‌شود تا در حین ساخت و ساز، علاوه بر امکان استفاده از پشت‌بام و محافظت از سقف کشی، به عرشه ساختمان آسیب نرسد.

گاهی از ایزوگام برای یک‌دست‌سازی و هموار کردن پشت‌بام استفاده می‌شود. علاوه بر این‌ها، در ساختمان‌های قدیمی با ایزوگام کردن پشت‌بام، امکان استفاده مجدد از آن را فراهم می‌کنند. البته امکان این وجود دارد که به خاطر ایزوگام کردم پشت‌بام، دمای ناحیه سقف افزایش یابد و موجب شود آسفالت و الیاف درون ایزوگام به مرور زمان دچار فرسودگی شوند. البته با نصب یک لایه زیرین به نام زیرپوشش، می‌توانید سلامت سقف و ایزوگام خود را گارانتی کنید.

مقایسه ایزوگام و قیرگونی در روش نصب

از جمله معیارهای مقایسه ایزوگام و قیرگونی، تفاوت روش نصب آن‌ها است. نصب ایزوگام به مراتب ساده‌تر از نصب قیرگونی است. با در اختیار داشتن ایزوگام، مواد چسبی و زیر ساز مخصوص و مشعل مخصوص نصب ایزوگام، می‌توانید به سادگی ایزوگام را نصب کنید. در هنگام نصب ایزوگام به اندازه نصب قیرگونی، محیط اطراف کثیف نمی‌شود و همین امر در مقایسه ایزوگام قیرگونی، نکته مثبتی است که می‌تواند موجب افزایش مصرف ایزوگام شود.

مقایسه ایزوگام و قیرگونی در تعداد لایه‌ها

یکی از نکاتی که باید در مقایسه ایزوگام و قیرگونی به آن توجه شود، تعداد لایه‌های تشکیل‌دهنده آن‌ها است. اصولاً برای کارآمد کردن قیرگونی، تعداد لایه‌های آن را افزایش می‌دهند. برای مثال، انواع مختلف قیرگونی شامل موارد زیر می‌شود:

* قیرگونی سه لایه قیر و دو لایه گونی
* قیرگونی دو لایه قیر و یک لایه گونی
* قیرگونی سه لایه قیر به همراه گونی درجه یک

مقایسه ایزوگام و قیرگونی در قیمت آن‌ها

یکی از معیارهای مقایسه ایزوگام و قیرگونی، قیمت این دو محصول است. قیمت ایزوگام نسبت به قیمت قیرگونی ارزان‌تر است. البته قیمت قیرگونی و قیمت ایزوگام با توجه به نوع آن‌ها، تعداد لایه‌ها و مواد اضافی که در هنگام نصب به آن‌ها اضافه می‌کنند( مانند آسفالت، رزین، چسب‌های مخصوص و…) متفاوت است.

مقایسه ایزوگام و قیرگونی در وزن

اگر بخواهیم به مقایسه ایزوگام و قیرگونی در مقدار وزن آن‌ها بپردازیم، باید به ضخامت و تعداد لایه‌ها و مواد به کار رفته در این دو مواد توجه کنیم. به صورت کلی ایزوگام سبک‌تر از قیرگونی است و ضخامت کمتری نسب به قیرگونی دارد.

مقایسه ایزوگام و قیرگونی در میزان مقاومت در برابر رطوبت

از جمله مهم‌ترین معیارهای مقایسه ایزوگام و قیرگونی، توجه به مقاومت آن‌ها در برابر رطوبت است. علت اصلی ایزوگام کشی و استفاده از قیرگونی در ساختمان‌ها، جلوگیری از نفوذ رطوبت به درون ساختمان و لایه‌های ساختمانی و مصالح است. مقاومت ایزوگام در برابر رطوبت نسبت به قیرگونی بیشتر است.

به علت وجود گونی و لایه‌های الیافی در قیرگونی، امکان پوسیدگی این لایه‌ها پس از نفوذ رطوبت و آب درون آن‌ها، وجود دارد. امکان خراب شدن ایزوگام هم پس از مدتی وجود دارد اما با انتخاب ایزوگام مرغوب و توجه به مواد به کار رفته شده در ساخت آن( می‌توانید از فروشنده اطلاعات لازم را کسب کنید)، می‌توانید مدت زمان بیشتری از ایزوگام بهره ببرید.

مقایسه ایزوگام و قیرگونی در تمیزکاری

همان طور که پیش‌تر ذکر شد، به علت ساده‌تر بودن نصب ایزوگام، محیط اطراف کمتر کثیف می‌شود، در صورتی که نصب قیرگونی مراحل بیشتری دارد و موجب کثیف شدن محیط می‌شود.

مقایسه ایزوگام و قیرگونی در مقدار هزینه نصب

هزینه نصب ایزوگام نسبت به قیرگونی بیشتر است اما در مقایسه ایزوگام و قیرگونی در مقدار هزینه نصب باید خاطر نشان شویم که هر چند هزینه نصب ایزوگام بالاتر است اما هزینه خرید آن کمتر از هزینه خرید قیرگونی است و مقاومت ایزوگام در برابر نم و رطوبت به مراتب بیشتر از قیرگونی است.

مقایسه ایزوگام و قیرگونی در مقاومت در برابر خورشید

معیار دیگر مقایسه ایزوگام و قیرگونی، میزان مقاومت آن‌ها در برابر خورشید است. محیط بیرونی یک ساختمان و به ویژه سقف آن، در برابر تابش مستقیم نور خورشید قرار دارند. به همین دلیل، این مسئله بسیار مهم است که این مواد در برابر نور خورشید و اشعه فرابنفش مقاوم باشند. قیر ماده‌ای است که در برابر گرما از خود واکنش نشان می‌دهد و نرم می‌شود. به همین علت هم برای نصب این مصالح از گرما و مشعل استفاده می‌شود.

زیرا قسمت نرم شده آن‌ها به لایه اصلی سقف می‌چسبد و پس از خشک شدن محکم می‌شود. از قیر هم در قیرگونی و هم در ایزوگام استفاده می‌شود اما به علت ترکیباتی که در ایزوگام استفاده می‌شود، مقاومت ایزوگام در برابر نور خورشید، نسبت به قیرگونی بیشتر است. قیرگونی در برابر نور خورشید بیشتر واکنش نشان می‌دهد و نرم می‌شود. در نتیجه به مرور زمان، از عمر آن کاسته می‌شود و زودتر خراب می‌شود.

مقایسه ایزوگام و قیرگونی در استفاده از حلال‌های مختلف

معیار دیگری که باید در مقایسه ایزوگام و قیرگونی به آن اشاره کنیم، امکان استفاده از حلال‌های مختلف و نوع واکنش این دو ماده در برابر آن‌ها است. قیر نسبت به بسیاری از حلال‌های نفتی واکنش نشان می‌دهد و در آن‌ها حل می‌شود. در صورتی که به علت وجود ترکیبات خاص در ایزوگام، مقاومت آن بیشتر از قیرگونی است.

مقایسه ایزوگام و قیرگونی در ضخامت آن‌ها

در مقایسه ایزوگام و قیرگونی باید به تفاوت ضخامت آن‌ها با یکدیگر اشاره کنیم. ضخامت ایزوگام کمتر از قیرگونی است. ضخامت بیشتر قیرگونی، نشان‌دهنده نکته مثبت و مقاومت بیشتر آن در هنگام مقایسه ایزوگام و قیرگونی، نیست! با پیشرفته‌تر شدن صنایع ممکن است از این ضخامت روز به روز کاسته شود اما در عین حال مقاومت محصول بیشتر شود. پس ضخامت بیشتر در مقایسه ایزوگام و قیرگونی، نشانه مفیدی نیست.

مقایسه ایزوگام و قیرگونی در میزان روندگی

میزان روندگی قیرگونی به مراتب بیشتر از ایزوگام است. به همین علت کار با آن در هنگام نصب سخت‌تر از استفاده از ایزوگام است. همین ویژگی موجب می‌شود سطح ساخت و ساز پس از نصب قیرگونی هموار و یک‌دست نشود. به همین علت بهتر است از قیرگونی برای سطوحی استفاده شود که پس از نصب، روی آن پوشش دیگر قرار بگیرد.

به همین علت بهتر است از قیرگونی برای پوشش کف ساختمان استفاده کنید و پس از نصب، بر روی آن سرامیک، کاشی و… کشیده شود. استفاده از ایزوگام در سقف و دیوارها و به طور کلی نقاطی که به چشم می‌آیند، بیشتر توصیه می‌شود.

جمع‌بندی

با توجه به نکات گفته شده، هر کدام از مصالح قیرگونی و ایزوگام، دارای ویژگی‌های خاصی هستند و به صورت کلی استفاده از ایزوگام به علت مقاوم‌تر بودن، بیشتر توصیه می‌شود. علاوه بر موارد ذکر شده، موارد دیگری هستند که با رعایت آن‌ها، می‌توانید عمر ایزوگام و قیرگونی نصب شده را افزایش دهید:

* رعایت نکات ایمنی در هنگام نصب آن‌ها
* توجه به شرایط جوی زمان نصب و سرد و بارانی نبودن هوا
* انجام مراحل نصب با دقت و به صورت متوالی
* توجه به جنس و سایز ایزوگام و قیرگونی
* انتخاب مناسب‌ترین ایزوگام یا قیرگونی برحسب شرایط ساختمان و شرایط اقلیمی
* مراقبت از ایزوگام و قیرگونی بعد از نصب
* بررسی دوره‌ای میزان مقاومت ایزوگام و قیرگونی

کیلید