بایدها و نبایدهای ساخت و ساز در هوای سرد

به گزارش اخبار ساختمان، اما برخی از پیمانکاران با توجه به زمان ساخت پروژه و محدودیت کاری ترجیح می‌دهند که پروژه را ادامه دهند و در زمان مقرر به پایان برسانند. این دسته از افراد برای ساخت و ساز در هوای سرد باید اصول جلوگیری از یخ‌زدگی بتن را رعایت کنند و اصول بتن ریزی در هوای سرد را به شکل مناسب اجرایی کنند.

ساخت و ساز در هوای سرد می‌تواند شامل چند مرحله مختلف باشد که از تأمین امنیت کارگران شروع شده، با استفاده از ضدیخ ادامه پیدا کرده، از روش مناسب بتن ریزی استفاده شود، و درنهایت از پوشش عایق برای جلوگیری از یخ زدن سازه استفاده شود.

اگرچه این کار می‌تواند روند ساخت و ساز را کمی کند کند، اما می‌توان امیدوار بود که سازه کیفیت مورد انتظار خود را داشته باشد و زمان تحویل پروژه نیز رعایت شود. به دلیل طولانی شدن فصل سرما و همچنین وجود سرما به مدت طولانی در برخی مناطق، ساخت و ساز در هوای سرد کاری اجتناب ناپذیر است و پیمانکاران باید با اصول آن آشنا باشند.

لذا، با توجه اهمیت موضوع ساخت و ساز در هوای سرد، در ادامه این مطلب به برخی از بایدها و نبایدهای این کار خواهیم پرداخت و دلیل آنها را عنوان خواهیم کرد. پس با ما همراه باشید!

اهمیت ساخت و ساز در هوای سرد

ساخت و ساز در هوای سرد از چند جنبه مختلف می‌تواند اهمیت داشته باشد: دمای هوای سرد، حرکت هوا با سرعت بالا، رطوبت هوا و کار با آب سرد و تجمع آن. معمولاً فصل زمستان با همه این موارد همراه است و هر کدام از آنها می‌تواند مشکلات عمده‌ای برای کارگران و حتی بتن به وجود بیاورد. دمای هوای سرد باعث می‌شود که بتن سریع‌تر از هر وقت دیگر یخ بزند و سرعت هیدراتاسیون آن افت کند.

افت سرعت هیدراتاسیون به معنی دیر سفت شدن بتن است و این وضعیت باعث می‌شود که یخ زدن بتن بیش از هر زمان دیگری محتمل به نظر برسد. وجود جریان هوا و در برخی مواقع سرعت بالای آن باعث می‌شود که اجرای سازه بتنی با مشکلاتی همراه باشد و حتی در مواردی که نیاز به حضور کارگاه در ارتفاع باشد این مشکل شدیدتر می‌شود.

ساخت و ساز در هوای سرد همانند هر زمان دیگری به آب نیاز دارد و اگرچه می‌توان با استفاده از روان کننده حجم آب مصرفی را کاهش داد، اما باز همین مقدار نیز مستعد یخ زدن است. راه‌های مختلفی مانند استفاده از ضدیخ و یا پوشش دادن سازه بتنی برای جلوگیری از یخ زدن بتن استفاده می‌شود که می‌تواند تا حدودی این مشکل را مرتفع کند.

اما نکته دیگری که بسیار اهمیت دارد، یخ زدن آب بر سطح بتن است. این یخ‌زدگی و لیز شدن سطح سازه بتنی بسیار خطرناک است و در اکثر پروژه‌های ساخت و ساز در هوای سرد رخ می‌دهد.

چه قسمت‌هایی از ساختمان بیشتر تحت تأثیر هوای سرد قرار دارند؟

اگرچه ساخت و ساز در هوای سرد با سختی‌های بسیاری همراه است اما برخی از قسمت‌های آن به شدت تحت تأثیر این پدیده آب و هوایی قرار دارند و باید شرایط لازم برای آنها فراهم شود. این بخش‌ها عبارت‌اند از:

* پروژه‌های مرتفع: بتن ریزی در ارتفاع کار بسیار سختی است و به تجهیزات ویژه مانند بالابر و پمپاژ نیاز دارد، حال اگر این پروژه در هوای سرد انجام شود با مشکلات بسیاری همراه خواهد بود. از طرفی بخش‌هایی مانند سقف و ستون‌ها و حتی پل‌های ساختمانی ممکن است محل تجمع برف باشند که در این صورت لغزندگی آنها به شدت بالا می‌رود و نقاطی برای سقوط ایجاد می‌کنند.

* فونداسیون: فونداسیون یکی از اصلی‌ترین قسمت‌های یک سازه به شمار می‌رود که حجم بالایی بتن مصرف می‌کند و در معرض انجماد شدید قرار دارد. ساخت و ساز در هوای سرد بدون در نظر گرفتن شرایط فونداسیون و احتمال یخ‌زدگی آن می‌تواند به معنی افت کیفی و حتی تخریب یک ساختمان باشد. فونداسیون به دلیل شرایط خاصی که دارد، به راحتی منجمد می‌شود و ممکن است زمان سفت شدن آن خیلی بیشتر طول بکشد.

* ستون‌ها و پل‌های ساختمانی: این دو بخش از یک سازه بتنی وزن زیادی تحمل می‌کند و استحکام اسکلت سازه به این دو قسمت بستگی دارد. از دو طرفی این بخش تقریباً به حالت معلق قرار دارند و نحوه قالب‌گذاری و جلوگیری از انجماد می‌تواند کمک بسیاری به آنها بکند. با توجه به اینکه بتن ریزی ستون‌ها و پل‌های ساختمانی با سرعت کم و به کمک نیروی انسانی اجرا می‌شود، هوای سرد و شدت باد می‌تواند ساخت و ساز آنها را به شدت مشکل ساز کند.

* تأمین امکانات رفاهی کارگران: کارگران بخش اصلی اجرای یک سازه به شمار می‌روند و وجود آنها برای اجرای مناسب یک پروژه ضروری است. اما چیزی که اهمیت دارد این است که ساخت و ساز در هوای سرد می‌تواند زندگی آنها را به شدت تحت تأثیر قرار دهد. از یک سرماخوردگی ساده گرفته تا لیز خوردن و سقوط از ارتفاع همگی می‌توانند عامل تهدید برای سلامتی کارکنان باشند.

برای اجرای مناسب ساخت و ساز در هوای سرد چه کار کنیم؟

* زمان کار را به ساعات گرم روز انتقال دهیم: اگرچه هوای سرد در طول روز تقریباً ثابت می‌ماند اما معمولاً از ساعت 10 صبح تا 4 بعد از ظهر دمای هوا به صورتی است که امکان ساخت و ساز فراهم می‌شود و کارگران نیز شرایط کار در این دما را دارند. حتی اگر ساخت بخشی از اسکلت تکمیل شده است، می‌توانید سراغ بخش‌های داخلی پروژه بروید و مصالحی مانند کاشی و سرامیک را نصب کنید.

* نکات ایمنی را برای کارگران شرح دهید: اگر دوست دارید ساخت و ساز در هوای سرد را ادامه دهید، باید کارگران را نسبت به وضعیت موجود توجیه کنید و حتی شرایط جسمانی و حیاتی آنها را در نظر بگیرید. برای کارگران پوشش مناسب و گرم انتخاب کنید و نوشیدنی‌های گرم با فاصله زمانی مشخص به آنها بدهید. توصیه ما این است که علاوه بر لباس گرم، لباس‌های عایق رطوبت و باد نیز در اختیار کارگران خود بگذارید.

* استفاده از ضدیخ را فراموش نکنید: ضدیخ یکی از اصلی‌ترین مواد مصرفی در ساخت پروژه در فصل زمستان است. هوای سرد باعث می‌شود که حرارت هیدراتاسیون بتن کم شود و در نتیجه بتن قبل از اینکه سفت شود تحت دمای سرد منجمد می‌شود. ضدیخ‌ها (چه از نوع پودری و چه از نوع مایع) باعث می‌شوند که حرارت هیدراتاسیون به حالت طبیعی و حتی بالاتر برگردد. بنابراین بتن زمان کافی برای سفت شدن در اختیار دارد و بدون اینکه یخ بزند، به صورت طبیعی سفت می‌شود.

* پوشش‌های عایق برای هوای سرد ضروریست: اگرچه اضافه کردن ضدیخ باعث می‌شود که ساخت و ساز در هوای سرد به شکل مناسبی انجام شود، اما پوشش‌های عایق نیز برای هوای سرد و در طول شب ضروری است. زمانی که بتن سفت می‌شود، حرارت هیدراتاسیون ایجاد می‌کند که به سفت شدن سریع بتن کمک می‌کند. اما در هوای سرد این حرارت از بتن خارج می‌شود. استفاده از پوشش عایق باعث می‌شود که این حرارت در بتن باقی بماند و روند طبیعی سفت شدن بتن ادامه پیدا کند.

* روان کننده بتن انتخاب خوبیست: روان کننده‌های بتن می‌توانند انتخاب خوبی برای کاهش مصرف آب باشند و در نتیجه احتمال انجماد بتن به شدت کاهش می‌یابد. همان‌طور که در مطالب قبلی (روان کننده بتن چیست و کاربرد آن چیست) عنوان شد، روان کننده‌ها باعث می‌شوند که میزان آب کمتری برای حفظ حالت خمیری مصرف شود و روان بودن بتن به کمک این مواد شیمیایی صورت می‌گیرد. بنابراین کاهش حجم آب کمک می‌کند که ساخت و ساز در هوای سرد با رعایت استاندارد و بدون انجماد بتن صورت گیرد.

* استفاده از بخاری و گرم کننده‌های مصنوعی می‌تواند مفید باشد: یکی دیگر از راه‌هایی که برای ساخت و ساز در هوای سرد پیشنهاد می‌شود و بیشتر جنبه فیزیکی آن اهمیت دارد، استفاده از هیترها و گرم کننده‌های مصنوعی مانند بخاری در حین کار است که نه تنها باعث گرم شدن کارگران می‌شود، بلکه از یخ زدن سطح بتن و سطوح کناری آن جلوگیری می‌کند و محیط کار را گرم نگه می‌دارد.

* استفاده از بتن آماده: بتن آماده یکی از راهکارهایی است که علاوه براینکه بتن باکیفیت در اختیار شما قرار می‌دهد، تعداد کارگران را نیز کاهش می‌دهد. کارخانه‌های بتن آماده از آزمایشگاه کنترل کیفیت بهره می‌برند و افزودنی‌هایی مانند ضدیخ و روان کننده بتن را تحت شرایط استاندارد به بتن اضافه می‌کنند و می‌توانید اطمینان داشته باشید که ساخت و ساز در هوای سرد برای شما مشکلی ایجاد نخواهد کرد.

ساخت و ساز در هوای سرد فقط شامل بتن ریزی نمی‌شود و اجرای آن شامل رعایت نکات بسیاری است. توجه به نکات ایمنی و همچنین بهره گرفتن از استاندارد می‌تواند یک پروژه را فصل زمستان و در هوای سرد کمک کند.