نگاه به معماری شهری قم در 10 سال اخیر
بادگیرها و سقفهای گنبدی نمونههایی از معماری سنتی ایران هستند که در گذشته شهرهای مناطق خشک ایران را از دیگر مناطق متمایز میکردهاند. اینروزها عدم توجه به اقلیم، باعث یک شکل شدن شهرها شده است. همین بیتوجهی سبب شد که پژوهشگران دانشگاه تهران به تأثیر اقلیم بر معماری و شهرسازی بپردازند.
به گزارش اخبار ساختمان، اقلیم و شرایط آب و هوایی از عوامل زیستمحیطی هستند که همیشه در آسایش انسانها تأثیرگذار بودهاند. در گذشته معماری و ساختارهای شهری نیز متأثر از اقلیم منطقه بود و هنوز هم در بافتهای قدیم شهرهای ایران، به آسانی قابل مشاهده است.
شهر قم در یک منطقه خشک و نیمهخشک واقع شدهاست و آب و هوای گرم و خشک دارد. این شهر از نظر جغرافیایی در قلب ایران و در مجاورت دشت کویر و دریاچهی نمک واقع شده است. از خصوصیات بارز مناطق بیابانی سرمای شدید زمستان و گرمای زیاد تابستان و وجود اختلاف دمای زیاد بین شب و روز است.
بیشتر ساختمانهای مدرن بدون توجه کافی به تأثیرات محیطزیست طراحی شدند. در حالی که تاریخچه معماری نشان میدهد در گذشته ارتباط مثبتی بین محیطزیست و ساختمانها وجود داشته است و ساختمانها با دقت و توجه زیادی به نیازهای اقلیمی و شرایط اجتماعی-فرهنگی طراحی شدهاند.
دکتر محمد میرهای و مهران حاجیلو، پژوهشگران دانشکده مدیریت پردیس فارابی دانشگاه تهران در مطالعهای به بررسی شرایط اقلیمی شهر قم و کاربرد این اطلاعات در طراحی و ساخت شهر پرداختند.
این مطالعه بر اساس آمارها و اطلاعات آب و هوایی دوره زمانی ۴۰ ساله شهر قم انجام شد که این اطلاعات شامل دما، رطوبت و بارشهای ثبت شده در ایستگاه هواشناسی شهر قم بود. همچنین دادههای مربوط به بادهای ثبتشده در ۱۰ سال گذشته این شهر نیز مورد استفاده قرار گرفت. تمامی این دادهها از طریق وبسایت هواشناسی ایران استخراج شدند.
متوسط دمای سالانه شهر قم در یک دوره چهل ساله ۱۹.۵ و میانگین نوسان سالانه ۳.۴۱ درجه سانتیگراد است. بیشترین و کمترین دمای سالانه مربوط به مردادماه (۴۰.۱ درجه) و دیماه (۲/۱- درجه) است. بیشترین دمای ثبت شده این شهر در چهل سال گذشته ۴۶ درجه سانتیگراد (۲۸ تیرماه ۱۳۵۷) و کمترین دما ۶/۱۶- (۲۱ دیماه ۱۳۷۱) است.
باد یکی از مهمترین عوامل برای تعیین محل فعالیتهای شهری است. بر اساس دادههای ایستگاه هواشناسی قم، متداولترین منبع باد در این شهر، غرب و شمال غرب است. اگرچه بادهای شرقی تنها در تابستان غالبتر هستند.
بر اساس مطالعات انجام شده و دادههای بهدستآمده، پژوهشگران این تحقیق پیشنهادات زیر را در خصوص نحوه معماری ساختمانها و شهرسازی شهر قم، ارائه کردند:
بهترین جهت برای ساختمانهای شهر قم، جهت شمال-جنوب است. به صورتی که نمای اصلی ساختمان به سمت شمال قرار گیرد.
بهتر است طراحی ساختمانها به صورت متراکم باشد، به طوری که کوچهها باریکتر طراحی شوند و در نتیجه فضای کمتری بین ساختمانها وجود داشته باشد. این طراحی باعث میشود که نور شدید خورشید کمتر وارد خانهها شود و از وزش باد گرم در طول روز و باد سرد در شب جلوگیری میکند. همچنین سبب کاهش مشکلات ناشی از طوفان شن میشود.
بهتر است قسمتهای جنوبی ساختمان برای فضاهایی مانند پارکینگ و انباری که در طول روز کمتر استفاده میشود، در نظر گرفته شود.
با توجه به آب و هوای گرم و خشک این شهر، جریان یافتن هوا در ساختمانها خیلی مهم نیست.
اندازهی پنجرهها باید در اندازهی متوسط حدود ۲۰ تا ۴۰ درصد اندازه دیوار باشد.
از پنجرههای دوجداره استفاده شود.
به جای پرده از کرکره برای پوشاندن پنجرهها استفاده شود.
قرار دادن پنجرهها در غرب ساختمان، پیشنهاد نمیشود. بهتر است که پنجرهها به سمت جنوب و جنوب شرقی باشند.
از پنجرههای شمالی و بزرگ کمتر استفاده شود.
دیوارها و بام باید از موادی ساخته شوند که ظرفیت دمایی بالایی داشته باشند. بنابراین بهتر است بامها و دیوارهای سنگین ساخته شود.
به خاطر آب و هوای گرم، بهتر است شبها برای خوابیدن از فضای بیرونی استفاده شود.
به دلیل کمبود بارش سنگین، نیازی به حفاظت ساختمان در برابر باران نیست.
نتایج این پژوهش در آخرین شماره نشریه علمی- پژوهشی و بینالمللی «بیابان» به چاپ رسیده است.
ایسنا
شهر قم در یک منطقه خشک و نیمهخشک واقع شدهاست و آب و هوای گرم و خشک دارد. این شهر از نظر جغرافیایی در قلب ایران و در مجاورت دشت کویر و دریاچهی نمک واقع شده است. از خصوصیات بارز مناطق بیابانی سرمای شدید زمستان و گرمای زیاد تابستان و وجود اختلاف دمای زیاد بین شب و روز است.
بیشتر ساختمانهای مدرن بدون توجه کافی به تأثیرات محیطزیست طراحی شدند. در حالی که تاریخچه معماری نشان میدهد در گذشته ارتباط مثبتی بین محیطزیست و ساختمانها وجود داشته است و ساختمانها با دقت و توجه زیادی به نیازهای اقلیمی و شرایط اجتماعی-فرهنگی طراحی شدهاند.
دکتر محمد میرهای و مهران حاجیلو، پژوهشگران دانشکده مدیریت پردیس فارابی دانشگاه تهران در مطالعهای به بررسی شرایط اقلیمی شهر قم و کاربرد این اطلاعات در طراحی و ساخت شهر پرداختند.
این مطالعه بر اساس آمارها و اطلاعات آب و هوایی دوره زمانی ۴۰ ساله شهر قم انجام شد که این اطلاعات شامل دما، رطوبت و بارشهای ثبت شده در ایستگاه هواشناسی شهر قم بود. همچنین دادههای مربوط به بادهای ثبتشده در ۱۰ سال گذشته این شهر نیز مورد استفاده قرار گرفت. تمامی این دادهها از طریق وبسایت هواشناسی ایران استخراج شدند.
متوسط دمای سالانه شهر قم در یک دوره چهل ساله ۱۹.۵ و میانگین نوسان سالانه ۳.۴۱ درجه سانتیگراد است. بیشترین و کمترین دمای سالانه مربوط به مردادماه (۴۰.۱ درجه) و دیماه (۲/۱- درجه) است. بیشترین دمای ثبت شده این شهر در چهل سال گذشته ۴۶ درجه سانتیگراد (۲۸ تیرماه ۱۳۵۷) و کمترین دما ۶/۱۶- (۲۱ دیماه ۱۳۷۱) است.
باد یکی از مهمترین عوامل برای تعیین محل فعالیتهای شهری است. بر اساس دادههای ایستگاه هواشناسی قم، متداولترین منبع باد در این شهر، غرب و شمال غرب است. اگرچه بادهای شرقی تنها در تابستان غالبتر هستند.
بر اساس مطالعات انجام شده و دادههای بهدستآمده، پژوهشگران این تحقیق پیشنهادات زیر را در خصوص نحوه معماری ساختمانها و شهرسازی شهر قم، ارائه کردند:
بهترین جهت برای ساختمانهای شهر قم، جهت شمال-جنوب است. به صورتی که نمای اصلی ساختمان به سمت شمال قرار گیرد.
بهتر است طراحی ساختمانها به صورت متراکم باشد، به طوری که کوچهها باریکتر طراحی شوند و در نتیجه فضای کمتری بین ساختمانها وجود داشته باشد. این طراحی باعث میشود که نور شدید خورشید کمتر وارد خانهها شود و از وزش باد گرم در طول روز و باد سرد در شب جلوگیری میکند. همچنین سبب کاهش مشکلات ناشی از طوفان شن میشود.
بهتر است قسمتهای جنوبی ساختمان برای فضاهایی مانند پارکینگ و انباری که در طول روز کمتر استفاده میشود، در نظر گرفته شود.
با توجه به آب و هوای گرم و خشک این شهر، جریان یافتن هوا در ساختمانها خیلی مهم نیست.
اندازهی پنجرهها باید در اندازهی متوسط حدود ۲۰ تا ۴۰ درصد اندازه دیوار باشد.
از پنجرههای دوجداره استفاده شود.
به جای پرده از کرکره برای پوشاندن پنجرهها استفاده شود.
قرار دادن پنجرهها در غرب ساختمان، پیشنهاد نمیشود. بهتر است که پنجرهها به سمت جنوب و جنوب شرقی باشند.
از پنجرههای شمالی و بزرگ کمتر استفاده شود.
دیوارها و بام باید از موادی ساخته شوند که ظرفیت دمایی بالایی داشته باشند. بنابراین بهتر است بامها و دیوارهای سنگین ساخته شود.
به خاطر آب و هوای گرم، بهتر است شبها برای خوابیدن از فضای بیرونی استفاده شود.
به دلیل کمبود بارش سنگین، نیازی به حفاظت ساختمان در برابر باران نیست.
نتایج این پژوهش در آخرین شماره نشریه علمی- پژوهشی و بینالمللی «بیابان» به چاپ رسیده است.
ایسنا
تازهترین اخبار ساختمان
اختلاف بالای قیمت تمام شده واحدهای نهضت ملی مسکن با قیمت بازار
ظرفیت لازم برای تامین زمین متقاضیان مسکن ملی کاملاً فراهم است
خانواده ایثارگران در اولویت تامین مسکن قرار دارند
واگذاری بیش از هفت هزار مسکن و زمین در قم
قیمت مسکن ثابت باقی می ماند؟
بهترین سنگ برای نمای ساختمان طبق آخرین اخبار
اجرای وعده ساخت چهار میلیون مسکن آغاز شده است
2 طرح بلاتکلیف شهرسازی خراسان رضوی رفع شد
خرید دلاری مسکن چه پیامدهایی به دنبال دارد؟
جزئیات پرداخت وام ودیعه 40 تا 300 میلیون تومانی
قیمت های نجومی در بازار اجاره خانه های لوکس!
واگذاری زمین های روستایی افزایش خواهد یافت
امضای تفاهمنامه جدید برای تامین مسکن کارگران
بررسی تاثیرات عایق الاستومری بر کاهش مصرف انرژی
فروش مسکن مهر و مسکن ملی ممنوع است
پربازدیدترین اخبار
بهترین سنگ برای نمای ساختمان طبق آخرین اخبار
قیمت مسکن ثابت باقی می ماند؟
واگذاری بیش از هفت هزار مسکن و زمین در قم
جدایی روند قیمت مسکن از مسیر نوسان ارزی در فروردین
خانواده ایثارگران در اولویت تامین مسکن قرار دارند
طرح ساخت برج Blackfriar در لندن تایید شد
2 میلیون و 560 هزار مسکن در حال ساخت است
ظرفیت لازم برای تامین زمین متقاضیان مسکن ملی کاملاً فراهم است
اختلاف بالای قیمت تمام شده واحدهای نهضت ملی مسکن با قیمت بازار
فروش مسکن مهر و مسکن ملی ممنوع است
قیمت مسکن در فروردین ماه چقدر رشد کرده است؟
بررسی تاثیرات عایق الاستومری بر کاهش مصرف انرژی
امضای تفاهمنامه جدید برای تامین مسکن کارگران
واگذاری زمین های روستایی افزایش خواهد یافت
قیمت های نجومی در بازار اجاره خانه های لوکس!