43 هزار خانوار در معرض تهدید در پهنه های پرخطر

به گزارش اخبار ساختمان، یکصد و چهل و پنجمین نشست تخصصی بازآفرینی شهری با موضوع «الزامات مداخله در بافت های ناکارآمد و در معرض خطر» به میزبانی پژوهشکده سوانح طبیعی و با مشارکت شرکت بازآفرینی شهری ایران و کرسی یونسکو در مدیریت سوانح طبیعی، به صورت حضوری و برخط برگزار شد.

این نشست در چارچوب تفاهمنامه سه جانبه میان شرکت بازآفرینی شهری ایران، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و سازمان مدیریت بحران کشور برگزار شد و به‌عنوان بستری تخصصی برای بررسی الزامات اجرایی، چالش های نهادی و راهکارهای عملیاتی مداخله در محلات و پهنه های پرخطر شهری مورد توجه قرار گرفت.

بر اساس اعلام برگزارکنندگان، این سلسله نشست ها با تمرکز بر مناطق پرخطر در سراسر کشور ادامه خواهد یافت.

هشدار نسبت به تداوم ساخت و ساز در پهنه های پرخطر

در این نشست، فریدون بابایی اقدم، عضو هیأت مدیره شرکت بازآفرینی شهری ایران، با اشاره به ابعاد نگران کننده وضعیت موجود، عادی انگاری سکونت در پهنه های پرخطر را خطری فراتر از خود مخاطرات طبیعی دانست و گفت: خطر اصلی، نه صرفاً وقوع زلزله یا سوانح طبیعی، بلکه تداوم ساخت و ساز، استقرار جمعیت و انفعال نهادی در این پهنه هاست که دامنه خسارات انسانی و اجتماعی را به طور قابل توجهی افزایش می دهد.

وی با بیان اینکه پهنه های پرخطر محل تلاقی همزمان چندین لایه آسیب پذیری هستند، تصریح کرد: استقرار در حریم یا بر روی گسل ها، مسیل ها، رودخانه ها، پرتگاه های طبیعی، خطوط انتقال نیرو، طرح های توسعه شهری فاقد پیوست ایمنی و مداخلات ناهماهنگ، از عوامل اصلی شکل گیری این پهنه ها به شمار می رود.

آمار خانوارهای ساکن در پهنه های پرخطر

عضو هیأت مدیره شرکت بازآفرینی شهری ایران با استناد به آمارهای رسمی افزود: بیش از ۴۳ هزار خانوار با جمعیتی بالغ بر ۲۰۰ هزار نفر در پهنه های پرخطر کشور سکونت دارند و تداوم این روند، مدیریت بحران را پرهزینه تر و پیچیده تر خواهد کرد.

بابایی اقدم یکی از چالش های جدی مداخله در این مناطق را فقدان وحدت رویه و شاخص های مشترک میان دستگاه های مسئول دانست و اظهار داشت: مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری کشور، همه گونه های خطر از جمله فرونشست زمین یا تداخل ساختمان های ناایمن با بافت های تاریخی و فرسوده را پوشش نمی دهد.

وی همچنین با اشاره به خلأهای قانونی و ضعف ضمانت های اجرایی افزود: با وجود تصریح قانون اساسی بر حق دسترسی به مسکن ایمن، نبود منابع مالی پایدار و ردیف اعتباری مشخص برای اسکان مجدد، اجرای مؤثر برنامه های کاهش خطرپذیری را با دشواری مواجه کرده است.

معرفی پهنه ها و پروژه های نمونه

در این نشست، محلاتی همچون گلدشت خوزستان، فرحزاد تهران، نایسر سنندج، پهنه شمالی زاهدان، شهرک عزیزی شهر قدس و محلات پرخطر تبریز و ماکو به‌عنوان نمونه های نیازمند اقدام فوری معرفی شدند.

در مقابل، پروژه های اسکان مجدد از جمله درجاسازی محله اسدگولی و پروژه شهرک جوانان تبریز به‌عنوان تجربه های موفق مداخله مورد اشاره قرار گرفت.

بازآفرینی شهری به عنوان فرآیندی چندبخشی

در ادامه نشست، حامد روحانی مدیرکل دفتر ساماندهی بافت های ناکارآمد بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، بازآفرینی شهری را فرآیندی ذاتاً چندبخشی دانست و گفت: مداخلات جزیره ای و مقطعی نه تنها مسئله را حل نمی کند، بلکه در برخی موارد منجر به حذف گروه های آسیب پذیر شده است.

وی با اشاره به محدودیت منابع مالی اعلام کرد: اولویت مداخله بنیاد مسکن، شهرهای دارای محدوده مصوب سکونتگاه های ناکارآمد با جمعیت زیر ۲۵ هزار نفر است و تفاهمنامه سه جانبه منعقدشده، نخستین برنامه منسجم برای ورود هدفمند به این حوزه تا مرحله اجرا محسوب می شود.

جمع‌بندی

در جمع بندی این نشست تخصصی، بر ضرورت حرکت سریع از شناسایی به اقدام، تدوین و اجرای برنامه اقدام مشترک در محلات پرخطر، هم‌افزایی نهادی، رفع خلأهای قانونی، تأمین منابع مالی پایدار و تغییر رویکرد از واکنش پس از حادثه به پیشگیری پیش از وقوع بحران تأکید شد.